چکیده:
کلان نگری و نگاه همه جانبه به موضوعات و جهان، گرچه از از ارکان اولیه شناخت در دین اسلام است، اما همواره یکی از حلقه های مفقوده زندگی بشر امروز در اندیشه، تفکر، برنامه ریزی، مدیریت و اجرا بوده است. برای رفع این نقیصه در مدیریت جامع، مانع و همه جانبه حوادث، بلایا و بحرانها، باید بر همه ابعاد وجودی انسان تمرکز نمود. در این مقال، پس از بررسی ادبیات رایج مرتبط با حوادث، بلایا و بحرانها، به ماهیت وجودی انسان در چارچوب فطرت، دین و حکمت، پرداخته و سپس مطابق با آن، مخاطرات و تهدیدات گوناگون مورد دسته بندی کلی قرار گرفته و در نهایت به مدیریت آنها نیز اجمالا اشاره شده است. به عبارت دیگر، این مقاله با روش توصیفی تبیینی و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و منابع علمی انجام پذیرفته است.براساس جهان بینی اسلامی و نیز بر مبنای بدیهیات عقلی، انسان دارای چهار بعد نباتی (جسمانی)، حیوانی (روانی)، انسانی (عقلانی) و الهی (روحانی) است و بنابراین، جامع ترین نظرگاه برای کشف، شناسایی، وزن دهی و اولویت بندی و نیز مدیریت مخاطرات و تهدیداتی که متوجه انسان است، بر ابعاد چهارگانه وجودی انسان متمرکز خواهد بود.در مجموع، مدیریت حوادث، بلایا و بحرانها زمانی ارتقا مییابد که با شناخت دقیق تر و کامل تری از همه ابعاد وجودی انسان همراه شده و برای برطرف کردن نیازهای جسمی، خیالی، عقلی و قلبی او همزمان تلاش گردد.
Although it is one of the basic pillars of knowledge in the Islamic religion, the macroscopic view and all-round view of the issues and the world has always been one of the missing links in human life today in thought, thinking, planning, management and implementation. In order to solve this shortcoming in the comprehensive, preventive and all-round management of accidents, disasters and crises, it is necessary to focus on all aspects of human existence. In this article, after reviewing the popular literature related to accidents, disasters and crises, the existential nature of human beings is discussed in the framework of nature, religion and wisdom, and then according to that, various risks and threats are categorized and finally, management is done. They are also briefly mentioned. In other words, this article has been done with descriptive descriptive method and using library studies and scientific sources. Based on the Islamic worldview and also based on rational axioms, man has four dimensions: plant (physical), animal (mental), human (intellectual) and divine (spiritual). The management of risks and threats to humans will be focused on the four dimensions of human existence. In general, the management of accidents, disasters and crises is improved when it is accompanied by a more accurate and complete understanding of all dimensions of human existence and efforts are made to meet his physical, mental, mental and heart needs at the same time
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله ، پس از بررسي ادبيات رايج مرتبط با حوادث ، بلايا و بحران ها، به ماهيت وجودي انسان در چارچوب فطرت ، دين و حکمت ، پرداخته و سپس مطابق بـا آن ، مخـاطرات و تهديـدات گوناگون مورد دسته بندي کلي قرار گرفته و در نهايت به مديريت آن ها نيز اجمالا اشاره شده است .
بر اساس جهان بيني اسلامي و نيز بر مبنـاي بـديهيات عقلـي ، انسـان داراي چهـار بعـد نبـاتي (جسماني )، حيواني (رواني )، انساني (عقلاني ) و الهي (روحاني ) است و بنابراين ، جامع ترين نظرگاه براي کشف ، شناسايي، وزن دهي و اولويت بندي و نيز مديريت مخـاطرات و تهديـداتي کـه متوجـه انسان است ، بر ابعاد چهارگانه وجودي انسان متمرکز خواهد بود.
بنـابراين اگر قرار باشد مديريت حوادث و بلايا به نحوي صورت گيرد که جـامع ، مـانع و همـه جانبـه باشـد، بايد همه ابعاد وجودي انسان در معرض انديشه و مشاهده قرار گيـرد و بـر آن اسـاس ، بـه مـديريت مخاطرات و تهديدات پرداخته شود و درست در همين ارتباط است که گفته انـد: خداونـد رحمـت کند فردي را که بداند از کجا آمده ، در کجاست و به کجا خواهد رفت .
به عبارت ديگر، مقدمه حفظ و تأمين سلامت همه جانبه انسان ، شـناخت همـه ابعـاد وجـودي انسـان است و بدون در نظر داشتن تمامي اين ابعـاد چهارگانـه ، امکـان حضـور موفـق در عرصـه مـديريت مخـاطرات گونـاگون و بـه حـداقل رسـاندن آسـيب هـاي ناشـي از مواجهـه بـا آن هـا و نيـز تـرميم آسيب هاي احتمالي از آن ها به دست نخواهد آمد.