چکیده:
رویدادهای اقلیمی حدی، پدیدههای نادری هستندکه از نظر شدت و فراوانی کمیاب بوده و از آنجاییکه اکوسیستمها و ساختارهای فیزیکی جوامع انسانی با شرایط اقلیمی بهنجار تنظیم شدهاند، در زمان رخداد این پدیدهها، بهندرت میتوانند خود را تجهیز و آماده کنند، درنتیجه تغییر در زمان وقوع رویدادهای حدی اغلب میتواند آثار چشمگیری بر اکوسیستمها و جامعه نسبت به تغییر در شرایط متوسط جوی داشته باشد. هدف از انجام تحقیق حاضر، برسی روند فرینهای دمایی ایستگاههای نوار شمالی کشور میباشد. روند فرینهای دمایی در دو دوره مشاهداتی 2015-1982 و دوره آینده 2055-2020 استخراج شده است. دادههای مورد استفاده در این پژوهش حداقل و حداکثر دمای ثبت شده ایستگاههای مورد مطالعه به صورت روزانه بوده و برای دوره آینده نیز از خروجی ریزمقیاس شده مدل گردش عمومی CanESM2 بر اساس سناریوهای 4.5 RCP و RCP 8.5 استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد حداقل و حداکثر روزانه ایستگاههای مورد مطالعه در دوره آینده با افزایش مواجه میباشد که این افزایش بر اساس سناریوی RCP 8.5 با شیب بیشتری همراه است. به طور نسبی ایستگاه گرگان بیشترین افزایش دما را در بین ایستگاههای مورد مطالعه دارا میباشد. بررسی آماری نشان میدهد در همه ایستگاهها و در هر دور دوره مشاهداتی و مدل شده، شاخصهای فرین دمایی با روند و تغییراتی همراه هستند به طوریکه فرینهای سرد (روزهای یخی ID، شبهای سرد TN10p، روزهای یخبندان FD و روزهای سرد TX10p) با شیب کاهشی و فرینهای گرم( روزهای تابستانی SU25، شبهای حارهای TR20، شبهای گرم TN90p و روزهای گرم TX90p) با شیب افزایشی در هر دو دوره مشاهداتی و آینده مواجه هستند. به نظر میرسد شیب برخی شاخصهای مربوط به دمای شبانه مانند شبهای حارهای و شبهای گرم، نسبت به سایر شاخصها از شدت بیشتری برخوردار است.
Extreme climatic events are rare phenomena that are rare in severity and frequency, and since the ecosystems and physical structures of human societies are regulated by normal climatic conditions, they can rarely prepare for the occurrence of these phenomena. Changes in the occurrence of extreme events can often have significant effects on ecosystems and society compared to changes in moderate climatic conditions. The purpose of this study is to investigate the trend of temperature furnaces in the northern strip of the country. The trend of temperature extremes in the two observation periods of 2015-1982 and the future period of 2055-2020 has been extracted. The data used in this study are the minimum and maximum recorded temperatures of the studied stations on a daily basis and for the next period, the micro-scaled output of the CanESM2 general circulation model based on 4.5RCP and 8.5RCP scenarios has been used. The results showed that the minimum and maximum daily of the studied stations will increase in the next period, which is accompanied by a steeper slope according to the 8.5RCP scenario. Relatively, Gorgan station has the highest temperature increase among the studied stations. Statistical analysis shows that in all stations and in each period of the observed and modeled period, temperature oven indices are associated with trends and changes so that cold extremes (ID icy days, TN10p cold nights FD forest days , TX10p cold days) with decreasing slopes and warm extremes (SU25 summer days, TR20 tropical nights, TN90p warm nights and TX90p warm days) face an increasing slope in both observation and future periods. The slope of some night temperature indices such as tropical nights and warm nights seems to be more intense than other indices.
خلاصه ماشینی:
اثرات گرمایش جهانی بر روند فرینهای دمای روزانه در ایستگاههای منطقه خزری فیروز رنجبر1، روح اله اوجی2* 1دانش آموخته دکتری اقلیمشناسی، پژوهشگر دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران 2استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، ایران تاریخ دریافت: 01/۰2/۹۹ تاریخ پذیرش: 10/5/۹۹ چکیده رويدادهاي اقليمي حدي، پدیدههای نادری هستندكه از نظر شدت و فراواني كمياب بوده و از آنجاییکه اکوسیستمها و ساختارهاي فيزيكي جوامع انساني با شرايط اقليمي بهنجار تنظيم شدهاند، در زمان رخداد اين پدیدهها، بهندرت میتوانند خود را تجهيز و آماده كنند، درنتیجه تغيير در زمان وقوع رويدادهاي حدي اغلب میتواند آثار چشمگیری بر اکوسیستمها و جامعه نسبت به تغيير در شرايط متوسط جوي داشته باشد.
دادههای مورد استفاده در این پژوهش حداقل و حداکثر دمای ثبت شده ایستگاههای مورد مطالعه به صورت روزانه بوده و برای دوره آینده نیز از خروجی ریزمقیاس شده مدل گردش عمومی CanESM2 بر اساس سناریوهای 4.
نتایج پژوهش نشان داد حداقل و حداکثر روزانه ایستگاههای مورد مطالعه در دوره آینده با افزایش مواجه میباشد که این افزایش بر اساس سناریوی RCP 8.
یافتههای پژوهش تغییرات دما: در دوره مشاهداتی 1982-2015 بیشترین میزان حداکثر دما در بین ایستگاههای مورد مطالعه مربوط به ایستگاه گرگان به مقدار 1/23 درجه سانتیگراد میباشد.
بر اساس خروجی سناریوهای مورد نظر، دمای حداقل و حداکثر در تمام ایستگاههای مورد مطالعه با روند افزایشی مواجه است که این تغییرات برای همه ایستگاهها یکسان نمیباشد.
روند شاخصهای حدی دما: بررسی آماری در دوره مشاهداتی نشان میدهد شاخص شبهای سرد () و شبهای گرم با یک شیب ملایم در حال کاهش میباشد.