چکیده:
انوری ابیوردی از شاعران برجسته ادب پارسی است که در مدح و توصیف صحنههای پیکار جنگجویان مهارت ویژهای دارد. در ادب عربی نیز متنبی به عنوان سرآمد شاعران مدیحهسرا، ضمن ستایش ممدوح، صحنههای کارزار و پیروزیهای او را با نبوغی بیمانند به تصویر میکشد. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی نگاشته شده، قصیدهای از انوری را با قصیدهای از متنبی میسنجد. این دو قصیده از قویترین قصایدی است که دو شاعر ضمن آنها بیشترین عناصر صور خیال و قویترین آفرینشهای هنری خود را ضمن بازگویی سبک و شیوه بیان خود به نمایش گذاشتهاند. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که اولا هر دو شاعر به دلیل فراوانی استفاده از صور خیال، بهویژه تشبیه و استعاره چند تصویر را در هم ادغام میکنند. ثانیا هر دو شاعر زبانی روان دارند، اما گاهی به دلیل فشردگی در ارایه تصویر بهاجبار به زبانی دشوار و غامض روی میآورند.
خلاصه ماشینی:
اگرچــه «غيــر از قــرآن و حديــث کــه دو سرچشــمۀ عمــده بــوده اسـت ، در تمـام ادب اسـلامي ، شـعر کسـاني چـون ابوتمـام ، متنبـي و يـا حتـي ابوفـراس و معـري ، ذخيـره اي بـوده اسـت ، بـراي شـاعران مـا کـه از عنصـري و منوچهـري گرفتـه تـا انـوري ، سـعدي و حافــظ ، بــه شــاعران عــرب مديــون شــده اند و مرهــون » (زرين کــوب ، ١٣٤٦: ٢٦٥).
هرچنـد ايـن مطالعـات در دوره هـاي قبــل هــم وجــود داشــته اســت ، امــا اوج آن را مي تــوان از ايــن دوره بــه بعــد دانســت ، چنان کــه شـعر شـاعراني همچـون انـوري بـه شـروح متعـدد محتـاج شـده اسـت (ر.
اســتاد بديع الزمــان فروزانفــر در کتــاب ســخن و ســخنوران ، جايــي کــه از اســلوب و ســبک انــوري ســخن مي گويــد، ايــن نکتــه را چنيــن بيــان مي کنــد: «اشـعار انـوري اغلـب عربي الأسـلوب و در حقيقـت ، بـدان مانـد کـه مفـردات فارســي را در قالــب عربــي ريختــه باشــند و نيــز بــر جمله هــاي عربــي مشــتمل اسـت و ايـن گونـه کارهـا کـه مايـۀ از ميـان رفتـن تعـادل زبـان و لغـت مي شـود، اگرچـه اساسـا بـد و مـردود اسـت ، ولـي شـاعر مـا گاهـي ايـن جمـل را چنـان بـه کار مي بـرد کـه گويـي عبـارت پارسـي و تـازي را چـون دو فلـز مختلـف بـا يکديگـر گداختـه و در يـک قالـب ريختـه اسـت » (فروزانفـر، ١٣٨٠: ٣٣٤).
در بيـت انـوري ، سـرعت رام کـردن دشـمنان بـه دو عامــل وابســته اســت کــه انــوري بــا طــرز بيــان خــود، آن را ملمــوس مي کنــد و در ادامــه ، مخاطـب از خوانـدن بيت هـا در بحـر شـعري کـه انـوري انتخـاب کـرده اسـت ، از ايـن سـرعت آگاه مي شــود.