چکیده:
این پژوهش با هدف طراحی الگوی ارزیابی سرمایه فکری در بانکهای دولتی جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف اکتشافی - کاربردی است. در بخش کیفی این پژوهش پس از مروری بر ادبیات سرمایه فکری و بررسی مدلهای اندازهگیری و ارزیابی سرمایه فکری، از طریق مصاحبه از 17 نفر از خبرگان، مولفهها و سوالات پژوهش به حد اشباع رسیدند. در بخش کمی پژوهش حاضر، از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای با توجه به جدول مورگان 285 نفر انتخاب و بهعنوان نمونه آماری استفاده شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده بود. تحلیل دادهها در بخش کیفی با تحلیل تم و در بخش کمی با روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارهای SPSS 22 و Lisrel انجام شد. نتایج تحلیل تم نشان داد که سرمایه فکری دارای 4 مولفه و 48 زیرمولفه میباشد. نتایج مدلسازی معادلات ساختاری نشان داد که ضرایب اثر تمامی سوالات و متغیرهای مکنون (ابعاد چهارگانه الگوی ارزیابی سرمایه فکری شامل: سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه رابطهای و سرمایه نوآوری) معنادار و بالاتر از 5/0 هستند. همچنین مقادیر سطح معناداری آنها بالاتر از 96/1 میباشد. بنابراین الگوی ارزیابی سرمایه فکری بهعنوان ابزاری روا و پایا قابلیت آن را دارد تا جهت مدیریت بهتر سرمایههای فکری مورد استفاده قرار گیرد. نتایج برازش نشان داد که مدل ساختاری از برازش مطلوبی برخوردار بوده و اعداد و پارامترهای مدل معنادار میباشند.
The aim of this study was to design an intellectual capital valuation model in state-owned banks of the Islamic Republic of Iran. The present study is exploratory-applied in terms of purpose. In the qualitative part of this research, after reviewing the literature on intellectual capital and examining the models for measuring and evaluating intellectual capital, through interviews with 17 experts, the components and questions of the research became saturated. In the quantitative part of the present study, stratified random sampling method was selected according to Morgan's table of 285 people and used as a statistical sample. Research tools included questionnaires, interviews and observations. Data analysis was performed in the qualitative part by theme analysis and in the quantitative part by structural equation modeling using SPSS 22 and Lisrel software. The results of theme analysis showed that intellectual capital has 4 components and 48 sub-components. The results of structural equation modeling showed that the coefficients of effect of all questions and latent variables (four dimensions of intellectual capital evaluation model including: human capital, structural capital, relational capital and innovation capital) are significant and higher than 0.5. Also, their significance level values are higher than 1.96. Therefore, the intellectual capital evaluation model as a valid and reliable tool can be used to better manage intellectual capital. The fitting results showed that the structural model has a good fit and the numbers and parameters of the model are significant.
خلاصه ماشینی:
بر اساس مطالعات کاپلان و نورتون ، مهمترين دليل براي ارزيابي داراييهاي نامشهود اين است که اگر سازماني بتواند سرمايه هاي انساني مانند مهارت و دانش کارکنان خود را با سرمايه هاي اطلاعاتي مانند سيستم اطلاعاتي مديريت منابع انساني و سرمايه هاي سازماني مانند کار تيمي و فرهنگ سازماني همسو کند، موفق به خلق يک مزيت رقابتي قوي خواهد شد که به راحتي توسط رقبا قابل کپي برداري نيست .
توجه به داراييهاي نامشهود سازمان ميتواند بانک هاي دولتي را در مواجهه با چالش هاي پيش رو ياري دهد که مهمترين اين 1 Tangible assets 2 Intangible assets 3 Wang 4 Bornemann چالش ها، عدم توجه بانک هاي دولتي به دانش و سرمايه فکري به عنوان يک مزيت رقابتي، ضعف در شفافيت و مسئوليت پذيري در خصوص نتايج و مزاياي حاصل از سرمايه گذاريهاي دولتي، وجود بوروکراسي پيچيده اداري در نظام بانکداري دولتي، وجود رانت در سيستم اداري و بانکي که موجب فساد در شبکه بانکي شده است .
تجزيه و تحليل يافته هاي حاصله از پيمايش ، فرضيه هاي تحقيق و روايي مدل ارائه شده براي اندازه گيري و ارزيابي سرمايه هاي فکري سازمان هاي فرهنگي-دولتي را مورد تأييد قرار داد.
به طور کلي، سرمايه مشتري که به عنوان يک واسطه در فرآيند سرمايه فکري عمل ميکند، عامل تعيين کننده اصلي در تبديل 1 Chang 2 Liang 3 chen 4 Renewal capital 5 Cabrilo 6 Inkinen سرمايه فکري به ارزش بازاري و در نتيجه ، عملکرد کسب و کار سازمان است .