نقد روش‌شناختی تاریخ‌نگار تصویرگرا یا شاعر فرمالیست مقاله

نقد ادبی بهار 1401 - شماره 57 رتبه ب (وزارت علوم/ISC (‎32 صفحه - از 115 تا 146 )

کلیدواژه ها: نقد تاریخی نقد جامعه‌شناختی نقد فرمالیستی نقد کتاب نقد روش تحقیق تاریخ‌نگار تصویرگرا یا شاعر فرمالیست the Imagist historian or formalist poet formalist criticism sociological criticism historical criticism Methodological criticism Book Criticism فرمالیست نقد فرم شعر شفیعی کدکنی شعر شاعر

fa en

چکیده:

در هر پژوهش علمی، روش پژوهش در کسب نتایج دقیق و درستی آن پژوهش اصلی‌ترین نقش را دارد. به همین دلیل پژوهشگران علوم مختلف می‌کوشند تا تحقیقات خود را در چارچوب روش‌های تعریف‌شده در دانش خود انجام دهند. تاریخ‌نگار تصویرگرا یا شاعر فرمالیست کتابی است که مؤلف آن قصد داشته تا در آن، با به‌کارگیری سه روش نقد تاریخی، نقد جامعه‌شناختی و نقد فرمالیستی به بررسی اشعار محمدرضا شفیعی کدکنی بپردازد. در مقالۀ پیشِ‌رو، به قصد سنجش دقت رویکردهای این کتاب، ابتدا به بررسی نام آن که نشان‌دهندۀ نگاه مؤلف به اثر مورد پژوهش است، پرداخته شده و سپس کیفیت بهره‌گیری مؤلف از رویکردها با استفاده از کتب نظریه و روش تحقیق بررسی شده است. طبق نتایج پژوهش، نویسندۀ کتاب مورد بحث در به‌کارگیری هر سه رویکرد اصلی اثر به‌خطا رفته و از روش‌هایی که به‌عنوان رویکرد پژوهش برگزیده، شناخت کامل و درستی نداشته است؛ بنابراین کتاب مذکور از هرگونه روش که به نتایج دقیق و علمی بینجامد، بی‌بهره است. از دیگر ایرادهای وارد بر کتاب که در این پژوهش به آن پرداخته شده، موضع ستایش‌گرانۀ ناقد و وجود منابع دکوراتیو در آن است.

خلاصه ماشینی:

تاريخ نگار تصويرگرا يا شاعر فرماليست کتابي است که مؤلف آن قصد داشته تا در آن ، با به کارگيري سه روش نقد تاريخي، نقد جامعه شناختي و نقد فرماليستي به بررسي اشعار محمدرضا شفيعي کدکني بپردازد. عنوان فصل سوم اين کتاب که قريب به سه چهارم حجم کتاب را شامل ميشود، «تحليل تاريخ » نام دارد و نويسنده در آن ، بخشي از اشعار شفيعي کدکني را از نظر محتوا و پاره اي هنرسازه هاي ادبي بررسي کرده است . مؤلف در هيچ بخشي از کتاب دربارة تأثير زندگي شخصي و مناسبات اجتماعي شفيعي کدکني بر اشعارش سخن نگفته و البته اين مسئله کاملا طبيعي است ؛ زيرا اساسا نويسنده در انتخاب رويکرد دچار اشتباه شده و به همين دليل حتي الگوهاي موجود در نقد تاريخي دانش تاريخ را نيز نتوانسته به کار ببندد. اصطلاح «جامعه شناسي ادبيات » فقط به نوشته هاي آن دسته از مورخان و منتقداني اطلاق مي شود که علاقۀ اصلي و گاه انحصاري آن ها صرفا به روش هايي است که در آن ها، اساس و شکل اثر ادبي تحت تأثير شرايطي قرار دارد؛ همچون وضعيت طبقاتي نويسنده ، جنسيت ، علايق سياسي و نيز مواردي ديگر نظير طرز تفکر و روح حاکم بر عصر نويسنده ، شرايط اقتصادي حرفۀ نويسنده و انتشار و توزيع کتاب (٣٦٧ :٢٠١٤ ,Harpham &Abrams ). کاري به اينکه متن يا شعر براساس چه انگيزش هنري يا اجتماعي ايجاد شده ندارند» (عالي عباس آباد، ١٣٩٨: ٢٣) و با وجود اين ، معتقد است که در اثر خود به بررسي جامعه شناختي شعر شفيعي کدکني با تکيه بر فرماليسم پرداخته ! اين پژوهش نه نقد تاريخي شعر شفيعي کدکني است ، نه نقد جامعه شناختي آن و نه ساختار و فرم اشعار وي را نمايان ميسازد.

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود