چکیده:
بررسی و تحلیل الزامات و راهبردهای تمدن اسلامی به طور عام و تحقق آن در گام دوم انقلاب به طور خاص مدنظر مقالۀ حاضر است. پویایی ماهیت اسلام، شکل‌گیری تمدن عظیم اسلامی در مدینه نبوی، آرمان‌گرایی و قانون‌مندی این تمدن، احساس برگشت به اسلام و ارزش‌های دینی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی همگی نویدبخش تمدنی نوین با محوریت اسلام است. همزمان با چهل‌سالگی انقلاب، رهبر انقلاب بیانیۀ گام دوم انقلاب را صادر نمودند که این بیانیه تسهیل‌کنندۀ رسیدن به تمدن نوین اسلامی می‌باشد. به طور طبیعی، ایشان بر اساس سرگذشت چهار دهه از حیات انقلاب اسلامی و با نگاه به پیشرفت‌ها، دستاوردها و برخی از کاستی‌ها، اقدام به صدور بیانیه مهم خود کرده‌اند که آن را می‌توان به عنوان پشتوانۀ نظری و ادبیات آینده‌سازی انقلاب اسلامی یاد کرد. امروز مهمترین مساله برای جمهوری اسلامی ایران با توجه به نقش تمدن‌های بشری در آینده، تحلیل عمیق از جایگاه موثر تمدن اسلامی در تحولات معاصر است که می‌تواند نقش موثری بر آینده داشته باشد. از دیدگاه مقام معظم رهبری، مولفه‌های تمدن مانند نظام ارزشی، رهبری، قانون‌مندی و نهادهای سیاسی و اجتماعی با بازگشت حقیقی به قرآن و اقتدا به سیره معصومین: زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی است. بنابراین همه باید بر اساس بیانیۀ گام دوم انقلاب در راستای دستیابی به تمدن نوین اسلامی، نظام‌سازی، بازخوانی اصول انقلابی و رسیدن به وحدت جهانی گام بردارند. نتیجۀ مقاله حاکی از این است که تمدن نوین اسلامی تجلی هماهنگ اصول‌گرایی و خلاقیت، عقلانیت و معنویت، ارزش و معرفت، اخلاق و قدرت، تعالی و قداست است و ازاین‌رو، هدف نهایی را باید رسیدن به تمدن نوین اسلامی بر پایه توصیه‌های گام دوم انقلاب قرار داد. این مقاله به دنبال بررسی و تحلیل الزامات و راهبردهای تحقق تمدن نوین اسلامی بر مبنای بیانیۀ گام دوم انقلاب با استفاده از روش تحلیل اسنادی و ابزار فیش‌برداری است..
خلاصه ماشینی:
هر چند که ضعف‌های داخلی حکومت‌های اسلامی و خودکم‌بینی مفرط ملت‌های مسلمان در رویارویی با پیشرفت‌های غرب باعث گردید عده‌ای از غرب‌زدگان راه پیشرفت را در پیروی از این تمدن جدید بدانند، اما فرهنگ و تمدن برخاسته از اندیشه اسلامی با وجود گسست‌های عملی سیاسی و اجتماعی دولت‌ها هیچ‌گاه به فراموشی سپرده نشد و احساس بازگشت به اسلام و تمدن نوین اسلامی، به عنوان دغدغه اصلی اندیشمندان جهان اسلام همواره وجود داشته است.
بر همین اساس، صدور بیانیۀ گام دوم انقلاب از سوی اندیشمند جهان اسلام و ولی فقیه زمان، امام خامنه‌ای حاکی از این مطلب است که ایشان به عنوان یک اندیشمند ایرانی و اسلامی نظرات و دیدگاه‌هایی کاملاً روشن و منطبق با دستورات اسلامی دارند که بررسی و تحلیل و پیروی از آنها می‌تواند مسیر رسیدن به تمدن نوین اسلامی را تسهیل و تسریع کند (عیوضی، 1395).
در همین راستا است که رهبر معظم انقلاب نیز با تمسک به روش پیامبر اعظم9 به عنوان الگوی حسنه امت اسلامی، تمدن نوین اسلامی را به عنوان یک ایده و طرح برتر معرفی می‌کند که توانایی جلب توجه و جذب ملت‌های مسلمان را به سوی خود و در نهایت تأثیرگذاری نرم برای ایجاد اتحاد و حرکت جوامع اسلامی برای ساخت یک قدرت بزرگ جهان را دارد.
» (بیانات، 6/2/95) و در تشریح بیشتر راهبرد تشکیل تمدن نوین اسلامی، ضمن اشاره ملیح به تاریخ اولیه اسلام و حرکت رسول گرامی آن برای تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تمدن بزرگ اسلامی، هشدار می‌دهند که ماندن در تاریخ و عدم توجه به مقتضیات روز و ایجاد حرکت تأثیرگذار، کاری از پیش نخواهد برد: «امروز وظیفه امت اسلامی تنها این نیست که به یادبود ولادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا بعثت پیغمبر(صلی الله علیه وآله) جشن برپا کنند.
(
, 
, 
)
