چکیده:
زمینه و هدف: توسعه فناوری و ارتباطات (ICT) تحول عظیمی در روابط انسانی گذارده است، بهنحویکه بنیادیترین نهاد اجتماع برای حفظ خود و کارکردهای خود در مقابل دگرگونی ناشی از تغییرات، با آسیبهای فکری، اخلاقی، جسمی، فرهنگی و اجتماعی مواجه گشته است. در مقابله با این آسیبها، فرهنگسازی در شناخت و نوع استفاده صحیح از بستر دنیای مجازی تحت عنوان ارتقای سطح سواد رسانه نقش کلیدی را ایفا میکند.روش: این پژوهش کیفی و به لحاظ هدف،کاربردی و ازنظر گردآوری اطلاعات به روش اسنادی، منابع مرتبط با موضوع انجام شده و اطلاعات بهدستآمده به صورت توصیفی-تحلیلی مورد تحلیل قرار گرفته است.یافتهها و نتایج: این پژوهش به بررسی عملکرد دنیای مجازی از بُعد مثبت و منفی بر نهاد خانواده پرداخته است. در تبیین عوامل جامعهشناختی آسیبزا تغییر هویت، انزواطلبی، تغییر سبک زندگی ناشی از ناهنجاریهای اخلاقی، اعتیاد به دنیای مجازی، نقض حریم خصوصی و... را از عوامل منفی تأثیر دنیای مجازی بر خانواده دانسته است. پاسداشت حقوق اعضای خانواده، سایر افراد و در نهایت، ارتقای جامعه منوط به تقویت قوانین ماهوی و شکلی متناسب با بستر دنیای مجازی و ویژگیهای منحصربهفرد خود نظیر سرعت در تعاملات و نبود مرزهای سنتی است. اصلاح قوانین خانواده بهعنوان نهاد مستقل در منظر مقنن نیازمند تغییراتی در حوزه اصلاح جرائم رایانهای، تطبیق قوانین سنتی حقوق خانواده با ویژگیهای دنیای مجازی و تقنین مقررات پاسداشت حقوق خانواده است.