چکیده:
محمود دولتآبادی یکی از بزرگترین نویسندگان رمان در عصر حاضر میباشد که در حوزۂ رئالیسم انتقادی و نگاه اجتماعی آثار مهمی را در حوزهی ادبیات اقلیمی خلق نموده است. در این مقاله رمان سفر به عنوان اثری که حاصل تحّولات دوره گذارست و نویسنده با انتخاب زندگی یک خانواده معمولی حاشیه شهری ابعاد تراژیک این طبقة اجتماعی رادر اثرآن تحّولات ترسیم میکند، انتخاب شده تا بتوان جلوه هایی از مکتب ادبی ناتورالیسم را باژرف نگری از لا به لای آن استخراج نمود و به این نتیجه رسید که نویسندﮤ بزرگی چون دولتآبادی تا چه حد توانسته برجستگیهای مکتب ناتورالیسم در رمان فوق الذکر راارﺋه نماید واز این دریچه بتوان به جهان بینی وشیوه نگرش این نویسندﮤ توانا پی برد.
خلاصه ماشینی:
مبحث اصلی این مقاله بر محور رمان میگردد، محمود دولتآبادی آثار متنوعی دارد که رمان سفر در این مقاله بررسی میشودو سعی براین است که جلوههای مکتب ناتورالیسم بعنوان یکی از سبکهای ادبی مورد استفاده در زمینةرمان با ژرف نگری در این اثر استخراج شود تا بتوان به نوعی نگرش نویسندۂ فوق الذکر به این مکتب ادبی پرداخت.
پیشینة تحقیق ازآنجا که محمود دولتآبادی یکی از نویسندگان برجستة نثرمعاصر فارسی درزمینة رمان است، بی شک کارهایی با این مضمون درآثارش از جمله در رمان کلیدرانجام شده است ولی کاری که به صورت جدا گانه به بررسی مکتب ناتورالیسم در رمان سفر او پرداخته باشد، یافت نگردید.
رمان فارسی به انعکاس این مسائل ومشکلات وگاهی با ارائه راه حلهایی برای آنها پرداخته است که«سیاحت نامه ابراهیم بیگ» «یکی بود یکی نبود جمالزاده» و «تهران مخوف مشفق کاظمی» مهمترین داستان کوتاه ورمانهایی هستند که به توصیف واقع گرایانه زندگی و اجتماع این دوره پرداخته اند.
در رمان سفر نیز این جلوهی عشق به رفتار مرحب و خاتون مربوط میشود که مرحب در غیاب مختار شوهر خاتون که او را کشته میپندارند، بارها از خاتون کام میگیرد چنانکه در داستان آمده است: «مرحب خودش رازیر پل خیزاند و خاتون هم به طرف او کشیده شد.