چکیده:
وقوع جنگ در تاریخ اساطیری و واقعی بشر، امری اجتنابناپذیر است. جنگها با هر انگیزهای که رخ داده باشند، در ادبیات و توسط شاعران به عنوان یکی از درونمایههای مهم شعری، دستاویز آفرینشهای هنری واقع شدهاند. در زبان عربی آثار حماسی و توصیف آوردگاههای نبرد در بین شاعران از بسامد بالایی برخوردار است. مواردی چون: فضای غبارآلود میدان جنگ، اسب در جنگ سرودهها، فراوانی لشکر و کشتهشدگان، ترسیم نبرد تن به تن، مدح ممدوح و ... بسیار زیاد مورد توجه قرار گرفته است. متنبی از شاعران قرن چهارم هجری در توصیف دست توانایی دارد و به زیبایی تمام به وصف آوردگاههای نبرد، خصوصیات آن و در نتیجه نمایش قدرت ممدوح پرداخته است. متنبی در وصف جنگ هجده قصیده دارد و صحنههای جنگ را به شکلی ماهرانه مجسم نموده است. در این پژوهش نمونههایی از توصیفهای موجود در دیوان متنبی آمده که نتیجه حاصل از آن نشان میدهد، در دیوان متنبی ترسیم اینگونه فضاهای جنگی یکی از اغراض شعری شاعر بوده و غالبا در حکم ابزاری است که در خدمت هدف اصلی، یعنی مدح ممدوح قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
متنبی از شاعران قرن چهارم هجری در توصیف دست توانایی دارد و به زیبایی تمام به وصف آوردگاههای نبرد، خصوصیات آن و در نتیجه نمایش قدرت ممدوح پرداخته است.
ابوالطیب احمدبن الحسین معروف به متنبی از جمله شاعران بزرگ این دوره میباشد که در توصیف دست توانایی دارد و به زیبایی تمام به وصف آوردگاههای نبرد، خصوصیات آن و در نتیجه نمایش قدرت ممدوح پرداخته است.
در بیت زیر به روشنی اشاره میکند: اِنْ اَکُنْ مُعْجَباً فَعُجْبُ عَجِیبٍ, , لَمْ یَجِدْ فَوْقَ نَفْسِهِ مِنْ مَزیدِ (همان: 21) ترجمه: من اگر خودپسندم، این خودپسندی از فرد شگفتانگیزی است که کسی را برتر از خود نمییابد.
در وصف جنگ هجده قصیده دارد و در این قصاید وصف را با داستانپردازی، غنا و حماسه به هم آمیخته است و چون در بیشتر نبردهای سیف الدوله با رومیان حضور داشته است، صحنههای جنگ را به شکلی ماهرانه مجسم نموده، خواننده را به فضایی آکنده از گرد و غبار، برق شمشیر، چکاچک سلاحها، نعرۀ دلاوران و دریای مواج خون میبرد (رضایی هفتادری، حسن زاده نیری، 1393: دوازده).
حال در این میان متنبی ابیات بسیاری در توصیف غبار صحنههای جنگ مثل، غبار ایجاد شده توسط لشکریان و اسبان و شدت آن در اشعار خویش آورده است.
وصف شمشیر شمشیر نیز از جمله مهمترین و اصلیترین ابزارهای نبرد است که متنبی در وصف میدانهای نبرد و برای نشان دادن قدرت ممدوح خود به توصیف این ابزار جنگی پرداخته است.
متنبی نیز که از شاعران قرن چهارم هجری است، در توصیف دست توانایی دارد و به زیبایی تمام به وصف آوردگاههای نبرد، خصوصیات آن و در نتیجه نمایش قدرت ممدوح پرداخته است.