چکیده:
از آن جا که فرهنگ ایران از تمدنی هزاران ساله نشات می گیرد، مملو از اعیاد ملی و باستانی است که از خلال قرون و اعصار سفرکرده و سینه به سینه نقل شده و گرامی داشته شده اند و از آنجا که دین اسلام را پذیرفته هم مشحون از اعیاد مذهبی و مناسک دینی است که با جدیت تمام پی گرفته و برگزار شده اند. با قدرت گرفتن خاندان صفویه و یکپارچه شدن کشور ایران، برای اولین بار از پایان حکومت ساسانیان، ایجاد پیوستگی ملی و قومی ضرورتی اجتناب ناپذیر بوده که پادشاهان هوشیار صفوی به نیکی از اهمیت آن آگاه بوده و تمام تلاش خود را در این راستا معطوف داشته اند. همانطور که اشاره شد این اقدام در خلال مناسک عزاداری عاشورا و عید نوروز به عنوان برجسته ترین آیین های مذهبی و ملی بیش از پیش نمود داشته است اما سایر اتفاقات روزمره و مناسبت های کوچک نیز برای خود صاحب رسم و قاعده و دستورالعمل برگزاری شدند و یک به یک جای خود را در میان فرهنگ عامه باز کردند و در آن جاگیر شدند و باقی ماندند. هدف از این پژوهش نقش و تاثیر رسمی شدن مذهب تشیع بر اوضاع فرهنگی ایران در عصر صفوی مطالعه موردی: جشنهای فرهنگی است. بدین ترتیب این پژوهش براساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی، براساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی-تاریخی است. شیوه گردآوری اطلاعات بهروش اسنادی است که براساس آن کلیه منابع و شواهد تاریخی مرتبط، مورد مطالعه و فیشبرداری قرار میگیرد.
Since the culture of Iran originates from a civilization of thousands of years, it is full of national and ancient holidays that have traveled through the centuries and have been passed down and cherished, and since it has accepted the religion of Islam, it is also full of There are religious festivals and rituals that are followed and held with all seriousness. With the rise of the Safavid dynasty and the unification of Iran, for the first time since the end of the Sassanid rule, the creation of national and ethnic unity was an inevitable necessity that the alert Safavid kings were well aware of its importance and devoted all their efforts in this direction. . As it has been mentioned, this action has been more prominent during the mourning rituals of Ashura and Nowruz as the most prominent religious and national rituals, but other daily events and small occasions also have their own customs and rules and instructions and a At one point, they opened themselves in the middle of the popular culture and got stuck in it and remained. The purpose of this research is the role and impact of the formalization of Shiism on the cultural situation of Iran in the Safavid era, a case study: cultural celebrations. Thus, this research is based on the purpose of fundamental research, based on the nature and method of descriptive-historical research. The method of gathering information is the method of documents, based on which all relevant historical sources and evidences are studied and fished.
خلاصه ماشینی:
همانطور که اشاره شد اين اقدام در خلال مناسک عزاداري عاشورا و عيد نوروز به عنوان برجسته ترين آيين هاي مذهبي و ملي بيش از پيش نمود داشته است اما ساير اتفاقات روزمره و مناسبت هاي کوچک نيز براي خود صاحب رسم و قاعده و دستورالعمل برگزاري شدند و يک به يک جاي خود را در ميان فرهنگ عامه باز کردند و در آن جاگير شدند و باقي ماندند.
آيين سپند محمد طاهر از برگزاري يکي ديگر از رسوم مردمان ايران باستان در اصفهان پايتخت دولت صفوي شيعه ، که هر ساله برگزار مي شده است خبر مي دهد که با شنيدن آن با برگزاري يکي از آيين هاي ايراني در اين عصر آشنا ميشويم و نيز از آداب اجراي جشني مطلع مي شويم که ذبيح الله صفا و حتي نويسندگان ديگر اصلا به آن اشاره اي نکرده اند.
در وقايع سال بعد هم که شاه در گيلان است باز ديگر به برگزاري آب ريزان اشاره مي کندو مشخص ميکند که همه اقشار از زن و مرد در جشن شرکت داشته اند و در مدت پنج روزه برگزاري آن کار و شغل را به يکسو نهاده و تنها به جشن مي پرداخته اند و جالب است که ايام خمسه مسترقه را در اين زمان در نظر مي گرفته اند: «رسم مردم گيلان است که در ايام خمسه مسترقه هر سال که به حساب اهل تنجيم آن ملک بعد از انقضاي سه ماه بهار قرار داده اند و در ميانه اهل عجم روز آب پاشان است ، بزرگ و کوچک و مذکر و مؤنث به کنار دريا آمده در آن پنج روز 295 به سور و سرور مي پردازند و همگي از لباس و تکليف عريان گشته هر جماعت با اهل خود به آب درآمده با يکديگر آب بازي کرده بدين طرب و خرمي مي گذرانند و الحق تماشاي غريبي است .