چکیده:
در این نوشتار با تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی و جوادی آملی دربارۀ قاعده کلامی - فلسفی لطف در مسئله شمول‌گرایی در نجات، چگونگی تحول این نگرش در دو اندیشمند و فیلسوف معاصر مورد مطالعه قرار گرفته است. اهمیت این نوشتار در تحلیلِ چگونگی ارتباط رویکرد این دو متفکر در بحث حقانیت ادیان و نتایج آن در بحث شمول‌گرایانۀ آن‌ها در خصوص مسألۀ نجات است. در این میان علامه طباطبایی به نوعی شمول‌گرایی در حقانیت و نجات است که طبق قاعده لطف به حداکثری بودن نجات قائل است؛ اما جوادی آملی به انحصارگرایی در حقانیت قائل بوده و به حداقلی بودن آن از نظر نسبی قائل است. این تحقیق که به روش توصیفی – تحلیلی و با مطالعه تطبیقی آثار این دو اندیشمند به دست آمده است نشان داده است که علی‌رغم تقریر واحد این دو متفکر از قاعده لطف در شمول‌گرایی در نجات، برخی مبانی و رویکردهای آن‌ها در ارائۀ این تقریر از جمله در موضوع بهره‌مندی از قاعدۀ لطف با هم متفاوت است و نشان از تحول کارکرد این قاعده در فلسفه و کلام اسلامی معاصر دارد.
]n this article, by analyzing the views of Allameh Tabatabai and Javadi Amoli on the theological-philosophical rule of grace in the issue of "inclusiveness in salvation", how this attitude has evolved in two contemporary thinkers and philosophers. The importance of this paper is in analyzing how the approach of these two thinkers in the discussion of the legitimacy of religions and its consequences in their inclusive discussion on the issue of salvation. In the meantime, Allameh Tabatabai is a kind of inclusiveness in legitimacy and salvation, which, according to the rule, favors the maximum salvation. But Javadi Amoli believes in exclusivism in legitimacy and in its relative minimalism. This research, which has been obtained by descriptive-analytical method and comparative study of the works of these two thinkers, has shown that despite the single interpretation of the two thinkers of the rule of grace in inclusiveness in salvation, some of their principles and approaches in presenting this interpretation, including in The subject of benefiting from the rule of grace is different and shows the evolution of the function of this rule in contemporary Islamic philosophy and theology.
(
, 
, 
)
