چکیده:
یکی از آموزههای قرآن کریم توجه به برتری امت اسلام بر سایر امتها است؛ این آموزه قرآنی از طرق مختلف قابل اثبات است، از جمله آنها، بررسی «ویژگیهای عامّ امتها» و «ویژگیهای خاص امت اسلامی» است. این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع لغوی، تفسیری، علوم قرآنی و روایی صورت گرفت؛ به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که: ویژگیهای عامّ و خاص «امتها» و «امت اسلامی» از منظر آیات قرآن چیست؟ دادههای پژوهش این است: ویژگیهای مشترک (عامّ) بین همه امتها عبارتند از: داشتن رسول، برخوردار بودن از شرایع مختلف، هدایتگر یا مجادلهگر بودن، صاحب اجل بودن، محشور شدن در سرای قیامت و شاهد داشتن؛ ویژگیهای خاص امت اسلامی نیز عبارتند از: بهترین امت، امت وسط، شاهد بر مردم بودن و برخورداری از صفات نیک امتهای قبل.
AbstractOne of the teachings of the Holy Quran is to pay attention to the superiority of the Islamic nation over other nations. This Quranic teaching can be proved in various ways, among them is the examination of “general characteristics of Ummahs” and “specific characteristics of the Islamic Ummah”. This research, which was carried out in a descriptive-analytical method, using lexical, interpretative, Quranic and narrative sources, seeks to answer the question: What are the general and specific characteristics of “Ummahs” and “Islamic Ummah” from the perspective of the verses of the Quran? The data of the research is as follows: the common characteristics between all Ummahs are: having a messenger, having different laws, being a guide or a disputer, having a deadline, being gathered in the House of Judgment and having a witness; The special characteristics of the Islamic Ummah are: the best Ummah, the middle Ummah, being a witness to the people and having the good qualities of the previous Ummah.
خلاصه ماشینی:
مطالعات تفسیری آلاءالرحمن فصلنامه علمی-تخصصی گروه تفسیر و علوم قرآن جامعةالزهراء سال اول * شماره دوم * زمستان ۱۴۰۱ (( بررسی ویژگیهای عام و خاص «امتها» و «امت اسلامی» از منظر آیات قرآن نسرین انصاریان 1 چکیده یکی از آموزههای قرآن کریم توجه به برتری امت اسلام بر سایر امتها است؛ این آموزه قرآنی از طرق مختلف قابل اثبات است، از جمله آنها، بررسی «ویژگیهای عامّ امتها» و «ویژگیهای خاص امت اسلامی» است.
بهترین امت بودن اولین ویژگی خاص امت اسلامی از منظر آیات شریفه، «بهترین امت بودن» است که در آیهی کنْتُمْ خَیرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ؛ شما بهترین امتى هستید که براى مردم پدیدار شدهاید؛ به کار پسندیده فرمان مىدهید و از کار ناپسند بازمىدارید (آلعمران؛۱۱۰) به آن اشاره شده برخی مفسران، مراد از خَیرَ أُمَّةٍ را «بهترین گروه انسانی» (طبری، 1۴12: 1/ 209) و گروهی «بهترین دین» میدانند (اخفش، 1۴23: 1۴۶؛ ابوعبیده، 1381: 100).
ب) ویژگی «آمر به معروف و ناهی از منکر» نیز در آیهی کنْتُمْ خَیرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکرِ؛ شما بهترین امتى هستید که براى مردم پدیدار شدهاید به کار پسندیده فرمان مىدهید و از کار ناپسند بازمىدارید (آلعمران: 110) برای امت اسلامی بیان شده است (همانطور که در بحث «بهترین امت» به آن پرداخته شد).