چکیده:
در طول تاریخ ترجمه در جوامع در انتقال دیدگاههای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی ایفا کرده است. در عصر قاجار با افزایش ارتباط ایرانیان با غرب و رواج موج مدرنیته در ایران مردم به علل عقب ماندگی کشور پی بردند. به این ترتیب جهت دستیابی به پیشرفتهای غرب به ترجمه متون مختلف پرداختند. ترجمه متون آغازگر ورود اندیشههای ترقیخواهانه به کشور گردید. ترجمه در این دوره موجب انتقال اندیشههای غربی به ایران و سبب ایجاد جنبش مشروطه گردیده است. آگاهی از مسئله عقبماندگی ایران در عصر قاجار، روشنفکران را در تامل علل این امر، متوجه معایب حکومت در ایران و تحول در آن را عامل گشایش پیشرفت و ترقی در مغرب زمین نمود. مستشارالدوله ازجمله روشنفکران عصر قاجار در تلاش است تا ترجمه متن قانون فرانسه و انطباق ویژگیهای حکومت مدرن با نص قرآن، نقش ترجمه متون را در پیشرفت ایران نشان دهد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس مطالعات کتابخانهای درصدد است تا تاثیر ترجمه متون غربی بر نوزایش مفهوم کنستنتیون در عصر قاجار با مطالعه اندیشه مستشارالدوله در کتاب یک کلمه را مورد واکاوی قرار دهد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در آغاز ترجمه راه حل خروج از عقبماندگی کشور دانسته شده، ولی به تدریج گسترش ترجمه متون غربی زمینه ورود اندیشههای ترقیخواهانه به کشور را فراهم آورد که در افزایش آگاهیهای مردم موثر واقع گردید.