چکیده:
ترجمة انگلیسی دیک دیویس یکی از جدیدترین ترجمههایی است که مورد استقبال مستشرقان
قرار گرفته است. دیک دیویس آثار متعدّدی را ترجمه کرده است: منطقالطیر، گزیدهای از
غزلیات حافظ، ویس و رامین، شاهنامه و.... در این پژوهش داستان رستم و سهراب مورد
بررسی قرار گرفته است و در این بررسی، خطاها و خوانش های نادرست مترجم، که در تفاوت
فرهنگی، ناآشنایی کامل با ظرایف معنایی، ادبی و ساختاری زبان فارسی ریشه دارد، مورد نقد
قرار گرفته است. برای تحلیل این ابیات از نظریة آنتوان برمن استفاده شد. تبویب و دستهبندی
خطاهای مترجمان در نظریة تحریف متن آنتوان برمن بسیار دقیق و سودمند بود. البته بعضی از
خطاهایی که در ترجمة دیک دیویس دیده میشود ذیل عنوانهای برمن قرار نمیگرفت که باید
باب جداگانهای برای آن گشوده شود..
Masterpieces of Persian literature have always attracted the attention of myriad of Orientalists. Famous orientalists such as Edward Brown, Nicholson, Arberry, etc. have edited and translated Persian literary texts and have written commentaries on them. Ferdwosi's masterpiece, Shahnameh, has been translated into numerous languages. Literary scholars have studied and considered Bondari's Arabic translation of Shahname many years. The English translation of Rostam & Sohrab by Dick Davis is one of the newest and most popular translations, which has received ample attention. Dick Davis has translated several literary texts such as Mantiq al-Tair, A selection of ghazals of Hafez, Weiss and Ramin, Shahnameh, etc. In this article, while the authors were studding Dick Davis Translation, They found some mistakes that are according to not knowing the source language thoroughly and literary points precisely and having different cultures, Persian epic characteristics and western culture. In translating poems, accurate understanding and a thorough knowledge of the words and expressions are very essential and fundamental. However, they are ignored unfortunately. In the present article, Following Antoni Berman's translation model, the deviations of translator(s) have been specified. Determining translation's flaws in Berman's model is very useful, however some mistakes are ignored and these mistakes are studied under different titles. Finally, translating literary text needs plethora of skills not only in target language but also in source language.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اهميت متن ارزشمند شاهنامه فردوسي و لزوم ارائه ترجمه مناسب آن براي غيرفارسي زبانان ، تحليل و بررسي ترجمه هاي اين اثر جاودان بسيار ضروري است ؛ از جمله جديدترين و فصيح ترين ترجمه هاي شاهنامه در ادبيات انگليسي ترجمۀ پروفسور ديک ديويس (٢٠٠٦) است .
با توجه به اين ديدگاه ، نظريات متعدد و مختلفي براي تحليل ترجمه به وجود آمده است که در اين پژوهش از نظريۀ تحريف متن آنتوان برمن براي تحليل ترجمۀ ديک ديويس بهره برديم .
دربارة نظريات آنتوان برمن مقاله هاي متعددي نوشته شده است که از ميان آنها ميتوان به مقالۀ «آنتوان برمن و نظريۀ گرايش هاي ريخت شکنانه ؛ معرفي و بررسي قابليت کاربرد آن در نقد ترجمه » از محمدرحيم احمدي و «از خود و ديگري و گرايش هاي تحريفي در گفتمان ترجمه شناختي آنتوان برمن تا ترجمه ناپذيري» از مهران زنده بودي و «نظري بر روند پيدايش نظريه هاي ترجمه و بررسي سيستم تحريف متن از نظر آنتوان برمن » از فاطمه مهديپور اشاره کرد که مؤلفه هاي نظريه برمن را بخوبي توضيح داده اند.
علاوه بر اين موارد، ميتوان به مقالۀ شيرين رزمجو بختياري اشاره کرد که با عنوان «بررسي ترجمۀ انگليسي غزلي از حافظ بر پايۀ برداشت درست از متن » در مجلۀ شعرپژوهي دانشگاه شيراز با همين رويکرد نوشته شده است (رزمجو بختياري، ١٤٠٠: ٨٥-١٢٠).
اين امر از اينجا پيش آمده که فضاي فرهنگي و ساختار دستوري زبان مبدأ آن گونه که بايد درک نشده است ؛ براي نمونه در بيت پيشين ، مفعول مصراع دوم با توجه به سياق کلام و فحواي متن ، سهراب است ؛ اگرچه بدان تصريح نشده است .