چکیده:
در این مقاله از روش توصیفی - تحلیلی بکار گرفته شده است. هدف بنیادی مقاله حاضر بررسی تطبیقی مصادر در زبان عربی و فارسی دری بوده است. پرسش اصلی که بدان پرداخته شده مصادر در زبان عربی و فارسی دری چگونه و با چه ملاحظاتی تعریف شده است؟ مشابهت‌ها و تفاوت‌های مصادر و انواع آن در زبان عربی و فارسی چیست؟ رویکردهای جدیدی در مورد مصادر زبان فارسی مطرح شده و بعنوان یک واحد دستوری مستقل مورد بررسی قرار می‌گیرد. این رویکردها، بهبود و توسعه مفهوم مصدر در دستور زبان فارسی را نشان می‌دهند و نشانگر پذیرش و استفاده از مصدر بعنوان یک واحد دستوری پویا و چندگانه است. این رویکردها می‌توانند به تنوع و غنای معانی و ساختارهای زبان فارسی کمک کنند و قابلیت بیان مفاهیم مختلف را در این زبان افزایش دهند. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مصادر در زبان عربی و فارسی دری مشابهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد، که هرکدام مختص بخود است، ولی مصادر در زبان عربی اصل اشتقاق را تشکیل می‌دهد، با وصف اینکه اختلاف مکتب‌های ادبی نیز در این زمینه وجود دارد، ولی در زبان فارسی می‌تواند بعنوان فعل، فاعل، مفعول، اسم و صفت در جمله استفاده شود. طوریکه، یک تفاوت‌های در تقسیمات آنها نیز قابل مشاهده است. مصدر در زبان‌های عربی و فارسی دری، نقش مهمی در تشکیل و تنظیم جملات دارد و با استفاده از این مصدرها، می‌توان مفاهیم و اعمال مختلف را در زبان‌های مزبور بیان کرد.
In this research, a descriptive-analytical method has been used. Our main goal in the present research was to compare the sources in Dari Arabic and Farsi language. The findings of this research indicate that sources in Arabic and Dari Persian have similarities and differences, each of which is specific to itself, but sources in Arabic form the principle of derivation, with the description of this There is also a difference between literary schools in this field, but in Persian language it can be used as a verb, subject, object, noun and adjective in a sentence. So, some differences in their divisions can also be seen. The infinitive in Dari Arabic and Farsi languages plays an important role in the formation and arrangement of sentences, and by using these infinitives, different concepts and actions can be expressed in these languages. The main question that has been addressed is how sources in Dari Arabic and Farsi are defined and with what considerations, what are the similarities and differences of sources and their types in Arabic and Persian. New approaches about the sources of Persian language are proposed and analyzed as an independent grammatical unit These approaches show the improvement and development of the concept of infinitive in Persian grammar and indicate the acceptance and use of infinitive as a dynamic and multiple grammatical unit. These approaches can contribute to the diversity and richness of the meanings and structures of the Persian language and increase the ability to express different concepts in this language.
خلاصه ماشینی:
یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که مصادر در زبان عربی و فارسی دری مشابهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد، که هرکدام مختص بخود است، ولی مصادر در زبان عربی اصل اشتقاق را تشکیل می‌دهد، با وصف اینکه اختلاف مکتب‌های ادبی نیز در این زمینه وجود دارد، ولی در زبان فارسی می‌تواند بعنوان فعل، فاعل، مفعول، اسم و صفت در جمله استفاده شود.
این مقاله بگونه علمی و تحقیقی مصادر در دو زبان (عربی و فارسی دری) را مورد بررسی و کاوش قرار داده و نکاتی را نیز در مورد ویژگی‌های مصادر هر دو زبان بیان کرده است که خود راهگشای بهتر برای فهم جایگاه مصادر در دستور زبان‌های مذکور می‌باشد.
مصدر نزد علماء صرف عبارت از لفظ است که دلالت بر حدث دارد و مجرد از زمان بوده متضمن حروف فعل‌اش باشد، خواه لفظی یا تقدیری، و یا هم تعویض شده به چیزی باشد؛ مانند: شرب شُرباً، أخذ أخذاً، أکرم إکراماً.
- طرز ساخت مصدر میمی مصدر میمی از جمله مصادر قیاسی است، با وصف داشتن مجموعه قوانین صرفی حین ساختن آن گام‌های آتی را باید در نظر داشت: 1- هرگاه فعل ثلاثی باشد، در جمله افعال متعل الفاء با واو نباشد، مصدر میمی اینگونه افعال به وزن (مَفعل) می‌آید، مانند: نصر، منصر، رکب، مرکب، لجأ، ملجأ.
2- هرگاه فعل ثلاثی صحیح‌اللام، مثال واوی (معتل واو) باشد، مصدر میمی آن به وزن (مَفعِل) می‌آید، مانند: وضع- موضِعا.
- خلاصه سخن در مورد مصدر میمی 1- یک عده از مصادر میمی طبق قواعد صرفی به وزن (مَفعَل) می‌آید، ولی برخی دیگر از فعل‌های ثلاثی مجرد که مثال واوی هم نباشد، مصادرشان به وزن (مَفعِل) به تغیر فتحه عین الکلمه به کسره بدست می‌آید؛ مانند: مَرجِع، معرفة.
(
, 
, 
)
