چکیده:
دوران دفاع مقدس از جمله مقاطع بیمانند تاریخ ایرانزمین است؛ برههای که تداعیکننده اقتدار و افتخار ناشی از بازپسگیری مناطق اشغالی و کسب پیروزیهای نظامی شگفتانگیز است. تبیین شیوه جنگ ج.ا. ایران در دوران دفاع مقدس، هدف این تحقیق است که نویسندگان در راستای آن، این پرسش را مطرح نمودند که شیوه جنگ ج.ا. ایران در دفاع مقدس همچون یک عامل مهم کسب این پیروزیها، چگونه قابل تبیین است؟ پس از طرح مباحث نظری، مهمترین ویژگیهای شیوه جنگ جمهوری اسلامی ایران در جنگ تحمیلی از منابع مکتوب موجود (بیشتر از دیدگاهها و گفتههای فرماندهان جنگ) استخراج گردید. در ادامه بهمنظور اعتبارسنجی یافتهها، با بهرهگیری از دیدگاههای خبرگان در چارچوب تکمیل پرسشنامه محققساخته و توزیع آن بین 15 نفر از خبرگان، ابتدا ویژگیهای شناساییشده مورد تایید قرار گرفت و در ادامه با استفاده از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری، نویسندگان در پی شناخت ویژگیهای شیوه جنگ جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس و نسبت هر یک از ویژگیها با یکدیگر برآمدند.
یافتههای این پژوهش نشان میدهد ویژگیهای یادشده را میتوان در سه سطح زیربنا، میانی و روبنا (حسب میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری) تقسیمبندی کرد. اصلیترین رکن موفقیت شیوة جنگ ایران، در گرو آن است که آن شیوه از سوی دشمن «ناشناخته» باشد. بومی بودن و ایمانمحور بودن از مهمترین ویژگیهای شیوه جنگ جمهوری اسلامی ایران در طول دوران دفاع مقدس است.
abstractThe holy defense period is one of the unique moments in the history of Iran. A moment that evokes the authority and honor of recapturing occupied areas and winning amazing military victories. Explaining the method of war by J.A. Iran in the era of sacred defense is the aim of this research, in line with which the authors raised the question that the war method of J.A. How can Iran be explained in the holy defense as an important factor in gaining these victories? After discussing the theoretical issues, the most important features of the war style of the Islamic Republic of Iran in the Tahami War were extracted from the available written sources (mostly from the views and statements of the war commanders). In the following, in order to validate the findings, by using the opinions of experts in the framework of completing the researcher-made questionnaire and distributing it among 15 experts, the identified characteristics were first confirmed, and then by using the structural-interpretive modeling method, the authors sought to identify the characteristics of the method. The war of the Islamic Republic of Iran during the period of holy defense and the ratio of each of the features came out with each other.The findings of this research show that the mentioned features can be divided into three levels: infrastructure, intermediate and superstructure (according to the degree of influence and vulnerability). The main success factor of Iran's war method depends on the fact that that method is "unknown" by the enemy. Being local and faith-oriented is one of the most important features of the Islamic Republic of Iran's war style during the period of holy defense.
خلاصه ماشینی:
ا. ايران در دفاع مقدس همچون يک عامل مهم کسب اين پيروزيها، چگونه قابل تبيين است ؟ پس از طرح مباحث نظري، مهم ترين ويژگيهاي شيوه جنگ جمهوري اسلامي ايران در جنگ تحميلي از منابع مکتوب موجود (بيشتر از ديدگاه ها و گفته هاي فرماندهان جنگ ) استخراج گرديد.
در ادامه به منظور اعتبارسنجي يافته ها، با بهره گيري از ديدگاه هاي خبرگان در چارچوب تکميل پرسشنامه محقق ساخته و توزيع آن بين ١٥ نفر از خبرگان ، ابتدا ويژگيهاي شناساييشده مورد تأييد قرار گرفت و در ادامه با استفاده از روش مدلسازي ساختاري -تفسيري ، نويسندگان در پي شناخت ويژگيهاي شيوه جنگ جمهوري اسلامي ايران در دوران دفاع مقدس و نسبت هر يک از ويژگيها با يکديگر برآمدند.
با توجه به اينکه ايران در جنگ تحميلي هشت ساله ، که به جرأت ميتوان گفت همچون نگيني بر تارک تاريخ معاصر ايران ميدرخشد و با وجود خسارت ها و مشکلات فراوان و پيچيده اش ، حادثه اي سرنوشت ساز براي کشورمان بايد تلقي شود که خط سير و روند تحولات را تحت تأثير خود قرار داده است ، به ظاهر، در آغاز جنگ در طرف دوم معادلۀ بالا قرار داشت ، براساس برآوردهاي دشمن ، نتيجه اي جز شکست در انتظارش نبود، چگونه توانست بزرگ ترين افتخار و موفقيت نظامي را در خلال سده هاي اخير به دست آورد؟ دوران دفاع مقدس نشان داد حتي در شرايط ناهمترازي عوامل مادي قدرت ، نيروهاي داراي امکانات محدودتر، قادرند تمامي معادلات مادي را به چالش بکشند؛ واقعيتي که بيانگر استفاده فزاينده فرماندهان و رزمندگان جبهه اسلام از علوم و فناوريهاي گوناگون ، در طول هشت سال جنگ تحميلي است .