عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی و اثرات آن بر توسعه صادرات غیر نفتی مقاله

بحث دربارهء پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی‌ از حدود سه سال پیش مطرح شده است.کارشناسان‌ اقتصادی با عنایت به دگرگونی شرایط تجارت بین المللی‌ به ویژه از قرن آینده که دسترسی به بازارهای خارجی را قانونمند می‌سازد،مطالعه و بررسی دربارهء عضویت ایران‌ در سازمان تجارت جهانی را ضروری می‌دانند. جمهوری اسلامی ایران با اجرای دو برنامه توسعهء اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی،زمینهء مساعدی را برای‌ بهبود ساختار اقتصادی،رشد سرمایه‌گذاری‌های تولیدی- صنعتی به وجود آورده است.از سوی دیگر با عنایت به‌ محدودیت منابع نفت و ضرورت کاهش وابستگی به‌ صادرات این ماده و کسب درآمد ارزی از این طریق برای‌ تأمین نیازهای وارداتی،رشد صادرات غیرنفتی برای ادامه‌ حیات اقتصادی کشور الزامی است. توسعهء صادرات غیرنفتی،تقویت توان رقابت تولیدات‌ داخلی،بهبود کیفیت محصولات و بازاریابی و دسترسی به‌ بازارهای بین المللی را می‌طلبد.ازاین‌رو به نظر برخی‌ کارشناسان اقتصادی با چارچوب جدید تجارت‌ بین المللی،دسترسی به بازار کالاها و خدمات کشورهای‌ مختلف جهان براساس توافقنامه تجارت چند جانبه‌ برمبنای قواعد و ضوابط خاصی امکان‌پذیر است. کشورهایی که در خارج از سازمان تجارت جهانی به فعالیتهای اقتصادی و تجاری خود ادامه می‌دهند قادر نخواهند بود که از مزایای‌ مربوط به دسترسی به بازارهای کشورهای عضو این سازمان،حذف موانع گمرکی و تعرفه‌های حد اقل،برخوردار شوند.در این صورت‌ صادرات این‌گونه کشورها محدودتر و واردات آنها با هزینهء بیشتری تأمین خواهد شد.لذا فرآیند حرکت به سوی ادغام در تجارت‌ جهانی،موضوع عضویت در سازمان تجارت و ایجاد زمینه‌های مناسب برای تولید و صادرات به کشورهای عضو سازمان مذکور را قابل طرح و بررسی می‌سازد. در این گزارش موضوع نحوهء عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی،تأثیر این عضویت بر رشد صادرات غیرنفتی و نقطه نظرات‌ مسؤولان و کارشناسان اقتصادی در این باره را باهم می‌خوانیم.

"وی دربارۀ زمان پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی گفت:اگر این مسأله در هیأت دولت و مجلس شورای اسلامی تصویب شود و مقام معظم رهبری آن را تأیید کند،ممکن است مذاکرات تا رسیدن به نتیجۀ نهایی دو تا سه سال طول بکشد. وی گفت:بررسی‌های انجام شده تاکنون براساس مقایسه‌ای و مشابه‌سازی بوده است،البته در زمینۀ محصولات کشاورزی بررسی‌هایی صورت گرفته ولی در زمینه کالاهای صنعتی هنوز نتیجۀ تحقیق مشخصی در دست نیست،ولی باید گفت اگر انتظار داشته باشیم که به صورت مشخص روی اثرات عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی ارقامی را ارائه دهیم،این عمل فعلا مقدور نیست و حتی اگر هم مقدور باشد،رسیدن به ارقام کمی نمی‌تواند ملاک جامع و کاملی برای تصمیم گیرندگان باشد. آقای امید بخش گفت:برای عضویت (به تصویر صفحه مراجعه شود) در سازمان تجارت جهانی ابتدا باید آزادسازی تجاری را پیشه سازیم،یعنی باید بتدریج حضور شرکتها و کالاهای خارجی را در ایران پذیرا باشیم. لذا ما نمی‌گوییم عضو شویم یا نشویم،بلکه باید به جامعه و برنامه‌ریزان و کارشناسان، «آگاهی»داد تا شناخت درست از نظام فعلی اقتصاد بین الملل و سازمان تجارت جهانی و نیز وضعیت کوتاه‌مدت و بلند مدت تجاری و اقتصادی ایران را پیدا کنند،آنگاه خود می‌توانند دریابند که عضویت مفید است یا خیر؟ ماحصل بحث تحولات نظام اقتصادی،تجاری جهان به سرعت پیش می‌رود و روند تجارت جهانی خواه نا خواه به سوی آزادسازی،رفع موانع غیر تعرفه‌ای و کاهش تعرفه‌های گمرکی گام برمی‌دارد."