سفرنامه مکه: پیش گفتار خبر و گزارش

"روز دوشنبه در طراوه‌ پای من درد کرد بعد از بیرون آمدن از طراوه با دردپا بالاغ سوار شدم رفتم به نجف، خانه حاجی حسین شمسی منزل کردم پنج‌ روز پادرد بودم که بزیارت مشرف نشدم‌ زالو انداختم خوب شد تا رزو یکشنبه بیست‌ و هشتم در نجف بودم سحر شب دوشنبه بیست‌ و نهم از نجف حرکت کرده عازم مکه شدم‌ کربلاآباد و معمور مملو از علما،نجف‌ اشرف نصفش خراب منحصر است بشیخین و صد و پنجاه نفر کمتر یا زیادتر طلبه ایران‌ جمع و درس میخواندند خدمت شیخین‌ جمعی از ملازاده‌های ایران در نجف مشغول‌ تحصیل میباشند در مجلس شیخ محمد حسن‌ روزی چهل پنجاه مجتهد حاضر میشوند خدمت شیخ حسن هم بهمین نهج در امورات‌ عرب حکم با شیخ حسن است امورات عجم‌ تمامی با شیخ محمد حسن آن‌قدر خوشحال‌ میباشد که حساب ندارد شیخ مرتضی اصولی‌ در نجف میباشد بسیار ملا و خوشحال میباشد و بکسی کار ندارد در کربلا شبی سی پیش نماز نماز میکند در حرم دردم رواق در صحن مبارک‌ کثرت ملاحسین قزوینی زیادتر است مردی‌ در کربلا پیدا شد از طایفه شیخ از شیراز آمده مدعی جعل قرآن(1)،آمدن امام بود نیب پاشا فرستاد گرفتند بردند در کربلای‌ معلی."