چکیده:
دراین تحقیق به منظور تعیین متغیرهای اقتصادی تاثیرگذار بر تورم کشور و محاسبه ی میزان تاثیر هر یک در افزایش آن، از داده های سالانه طی دوره ی 1382- 1338 در مورد متغیرهای پولی مدل مورد نظر استفاده شده است. روش تحقیق تحلیلی و توصیفی است و طی آن تاثیر عوامل پولی به وسیله متغیرهای مدل از طریق خود رگرسیون برداری (VAR) و با آزمون همگرایی بررسی می گردد. به کارگیری تکنیک VAR مبتنی بر فرض ساکن پذیری متغیرهای سری زمانی است که به منظور وجود رابطه ی بلندمدت بین متغیرها و تخمین پارامترهای مربوط عکس العمل تورم را نسبت به هر یک از متغیرهای موجود در مدل با محاسبه ی تجزیه های واریانس و توابع واکنش های ضربه ای ممکن می سازد. نتایج به دست آمده در این تحقیق بیان می کند که نقدینگی در توضیح تغییرات سطح تورم نسبت به متغیرهای دیگر نقش بیشتری دارد. به طوری که در پنجمین دوره ی مورد مطالعه، 18/23 درصد از تغییرات سطح تورم توسط نقدینگی، 76/1 درصد توسط نرخ ارز و 12/0 درصد توسط درآمد اشخاص داده می شود. نتیجتا تورم در ایران ناشی از تقاضای موثر است. بنابراین، پیشنهادهای ارائه شده عبارتند از: (1) کنترل انتشار و مدیریت نقدینگی توسط بانک مرکزی مستقل اعمال شود؛ (2) سیاست تثبیت و تنظیم بازار ارز خارجی برای مهار و کنترل سطح قیمت ها ضرورت دارد؛ (3) توزیع عادلانه درآمد در جامعه صورت گیرد
This research was to determine the most important economic variables which affect inflation in Iran and the calculation of their impact rates in inflation increase by annual data during the years 1338-1382 taking monetary variables in this model. The method of research is analytic and descriptive; as the effect of monetary factors is considered by model variables with vector auto regressive (VAR) and co integration test. The VAR technique is based on static hypothesis and time series in order to measure the existence of a long-term relation ship between the variables and to estimate the relative parameters. In this research، we use variance analyses and impulse response functions that make inflation reflex in proportion to any of the available variables in the model.
The results of this research explain that the importance of monetary in changes of inflation level is more than the other variables so that in the fifth period of case study changes of inflation level is explained by 23.18% with monetary، 1.76% with exchange rate and finally 0.12% with person income.
Consequently، inflation is the result of effective demand in Iran so the ideas are:
1) Central bank must control monetary management and distribution independently.
2) Policy of stabilization and regulation in Foreign exchange market is necessary to control price level.
3) Income distribution must be equal in the society.
خلاصه ماشینی:
"3- روش تحقیق و چارچوب نظری مدل هدف این مطالعه پاسخ به دو سوال است: 1- آیا یک ارتباط بلند مدت بین سطح قیمت داخلی ایران و نرخ ارز پس از در نظر گرفتن تأثیر تغییرات در فعالیتهای اقتصادی داخلی مانند درآمد اشخاص و عرضهی پول وجود دارد؟ 2- ارتباط بین سطح قیمتهای داخلی ایران، نرخ ارز بازار، درآمد اشخاص و عرضهی پول چگونه است؟ به طور مشخص، این مدل آزمون میکند که کدام یک از متغیرها بیشترین اثر را روی تورم دارند.
تأثیر مستقیم هریک از متغیرهای موجود در سیستم بر سطح قیمتها توسط توابع واکنش ضربهای محاسبه و نشان داده شده است که شدت تأثیرات مربوط به نقدینگی در مقایسه با نرخ ارز در بازار و سپس درآمد اشخاص در نوسان شاخص قیمت مصرفی به مراتب بیشتر است.
6-2- سیاست تثبیت و تنظیم بازار ارز خارجی با توجه به اینکه نرخ ارز به عنوان دومین متغیر تاثیرگذار در نوسان شاخص قیمت مصرفی در مدل مورد نظر است، برای ایجاد یک سیاست تثبیت در نرخ ارز، باید ارزش دلار به ریال در همان حدی که قبل از اعمال سیاست جدید ثبات نرخ ارز توسط دولت تعیین شده بود، تعیین شود و تفاوت در نرخ ارز رسمی و نرخ ارز در بازار کم باشد از طرفی دیگر، باید عرضهی پول (نقدینگی) را تثبیت و حتی تقلیل داد و در سیاست مالی هم تعدیلهای لازم را انجام گیرد."