چکیده:
ارتباط دو طرفه عمیقی بین صفت«زیبائی» با مجموعه سایر صفات شهر اسلامی بر قرار است. به گونهای که تجلی هر یک از صفات هر اسلامی، نمادی از زیبائی است. و از طرف دیگر، شهری زیباست که در باطن و سیمای آن، سایر صفات شهر اسلامی تجلی یافته باشد. این در حالی است که در تحقیقات صورت پذیرفته در رابطه با شهر اسلامی و صفات آن، توجه خاصی به صفت«زیبایی» نشده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی و بیان تحلیلی ارتباط دو طرفه صفت«زیبائی» با سایر صفات شهر اسلامی است. بدین منظور، در ابتدا، مفهوم«زیبائی»مورد بررسی قرار گرفته است و در ادامه، پس از تحلیل مختصر مفاهیم هم معنا و مشتبه زیبائی، مراتب درک و ادراک زیبایی و سرچشمه زیبایی در فرهنگ اسلامی، ارتباط مذکور مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در پایان نیز در رابطه با زیبایی حاصل از وجود و تجلی برخی صفات شهر اسلامی در شهرها و فضاهای سنتی تحلیل صورت پذیرفته است.
خلاصه ماشینی:
"اصلا زیبایی عقلی و حسن و قبح عقلی در واقع بر میگردد به حسن وقبح قلبی، عقل از مقوله ادراک است، نه از مقوله احساس، همه حسن و قبحهایی که اسمش را گذاشتهاند حسن و قبح عقلی در واقع بر میگردد به حسن و قبح قلبی، چون حسن زیبایی است و قبح، زشتی و اینها از مقوله احساس است نه از مقوله ادراک که کار عقل باشد و احساس در واقع کار قلب است، انسان در فطرت ناخودآگاه خودش زیبایی آنچه را که خدا از او خواسته است، درک میکند، چون این تکلیف را در عمق باطنش از خدا میبیند، هر چه از خدا میبینید، زیبا میبیند، همچنین ما در شعور ظاهر خودمان وقتی که خدا را بشناسیم؛ هر چه از ناحیه خدا درک بکنیم، زیبا میبینیم، به تعبیر سعدی: به جهان خرم ازآنم که جهان خرم از اوست عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست مطهری، 131 6ـ ارتباط «زیبایی» با سایر صفات شهر اسلامی اگر صفات شهر اسلامی براساس متون اسلامی را علاوه بر شهر اسلامی: شهر زیبایی، براساس دوازده صفت به شرح:شهر تجلی توحید، شهر عبودیت و عبادت، شهر تقوا، شهر هدایت، شهر ذکر وتفکر، شهر عدالت، شهر اصلاح، شهر شکر، شهر عبرت، شهر امنیت، شهر احسان، و شهر میانه دسته بندی نمائیم، با اندکی دقت میتوان ارتباط دوازده صفت مذکور را با صفت زیبایی، در شهر اسلامی ملاحظه نمود.
صفت شهر اسلام (جلوه ای از زیبایی ) مغایر صفت شهر اسلامی (ضد زیبایی ) تجلی توحید (وحدت) هماهنگی شکر ذکر و تفکر هدایت عبودیت امنیت اصلاح عدالت میانه تقوا سادگی احسان تفرقه، نفاق، شرک ناهماهنگی کفران نعمت غفلت گمراهی و خود بینی شرک و انسان گرایی ترس و نا امنی فساد ظلم و بی عدالتی بیهودگی، اسراف و تبذیر، افراط و تفریط گناه، زشتی و پلیدی ریا و تفاخر شرارت «زیبایی» در شهرهای سنتی در بخشهای قبلی به ارتباط صفت «زیبایی» باسایر صفات شهراسلامی اشاره گردید و مشخص گردید که «زیبایی» در تجلی یافتن سایر صفات شهر اسلامی، از مهمترین و اساسیترین پیش نیازها است و بلعکس."