چکیده:
فناوری اطلاعات قابلیت انتشار اطلاعات را افزایش داده و بر این اساس، کتابخانهها تجربههای پیشین خود درباره مجموعهسازی،سازماندهی،و اشاعه اطلاعات مورد بازاندیشی قرار دادهاند.مجموعهسازی کتابخانهها در قالب کنسرسیومها و شبکههای اشتراک منابع تدبیری است که با توجه به حجم روزافزون اطلاعات اندیشیده شده است.کنسرسیوم کتابخانهای به گروهی از کتابخانهها اطلاق میشود که برای همکاری با یکدیگر و معمولا بر سر اشتراک در خرید منابع توافق کردهاند تا نیازهای مشترک و خاص استفاده کنندگانشان را برآورده کنند.ناشران بین المللی ترجیح میدهند محصولات خود را به مجموعهها(کنسرسیومها)بفروشند تا به کتابخانهها به صورت جداگانه وارد مذاکره شوند.از سوی دیگر برای هریک از کتابخانهها نیز بسیار مقرون به صرفهتر است که نشریات الکترونیکی و پایگاههای اطلاعاتی خود را از طریق کنسرسیوم خریداری کنند.در این نوشته سعی خواهد شد به سابقه کنسرسیومهای منابع علمی دانشگاهی در چند کشور به عنوان نمونه و اختصار پرداخته و سپس سابقه تشکیل کنسرسیومهای کتابخانهای در ایران همراه با نقاط قوت و ضعف آن نیز مطرح شود.
خلاصه ماشینی:
"سالهای بعد به تدریج دانشگاهها و موسسات پژوهشی دیگر به آن پیوستند و تعداد پایگاههای علمی نیز افزایش یافت در سال 2004 تعداد پایگاهها مورد اشتراک جمعا»به 25 پایگاه رسید که برای Science Direct با مشارکت 62 دانشگاه/مرکز بیشترین تعداد و برای ebrary با مشارکت 7 دانشگاه کمترین تعداد بوده است.
همزمان با طرح تأمین مدارک علمی وزارت علوم در سال 2000 بدلیل کاهش قیمت نفت و کمبود ارز تخصیصی،مدیریت وقت دفتر تجهیزات وزارت علوم،تحقیقات و فناوری را بر آن داشت تا به منظور استفاده بهینه از ارز موجود با ارائه طرحی،که اقتباسی از خرید متمرکز نشریات دانشگاه تهران بود،اقدام به خرید یکپارچه نشریات و منابع الکترونیکی مورد نیاز همه دانشگاهها و مراکز آموزشی پژوهشی تحت پوشش کند.
پیشنویس اساسنامهای پس از چند ماه حاضر شد و با عنوان«کنسیران»(کانون کتابخانههای دانشگاهها و مراکز پژوهشی ایران)از همه نمایندگان نظرخواهی شد و در جهت اخذ مجوز فعالیت و ثبت رسمی در قالب سازمانی غیر انتفاعی و مستقل به وزارت کشور ارایه شد و اما پس از 2 سال،متاسفانه کمیسیون ماده ده برای تشکیل چنین تشکیلاتی نتوانست به تصمیم مثبتی برسد و کنسرسیوم به همان صورت و در چهارچوب شورای سیاستگذاری ادامه کار داد.
بدیهی است همچنان موضوع مدیریت تامین منابع جهانی اطلاعات علمی برای دانشگاهها و موسسات پژوهشی کشور با نظر و انتخاب هریک از دانشگاههای عضو خواهد بود و کنسرسیوم نقش کمککننده و مشورتی عالیه را برای اعضا بر عهده خواهد داشت."