چکیده:
شکلگیری و گسترش بحرانهای جهانی زیست محیطی موجب شده تا توجه هرچه بیشتری به حفاظت از محیط زیست جهانی معطوف شود.یکی از مهمترین اقداماتی که باید در این خصوص انجام شودایجاد مرجعی است که بتواند در سطح بین المللی به عنوان ابزاری قدرتمند در راه حفظ و حراست از محیط زیست فعالیت و به اختلافات ناشی از آن رسیدگی کند و ضمانت اجرای موثر برای رعایت قوانین زیست محیطی باشد.با توجه به محدودیتهایی چون فقدان تخصص لازم و روند طولانی رسیدگی،دادگاهها و مراجع بین المللی،منطقهای و فرا ملی و حتی دادگاههای ملی موجود نمیتوانند بهطور مؤثر و کارآمد در زمینه محیط زیست عمل نمایند.از سوی دیگر از آنجا که حق برخورداری از محیط زیست سالم و پاک از بنیادیترین حقوق بشری است و جایگاهی عظیم در زندگی انسان و تمدن آن دارد،قوانین بین المللی برای حفظ این عنصر حیاتی پاسخگو نیست.در نتیجه،جامعه جهانی نیازمند ایجاد مرجعی مستقل است تا با تفاسیر قضایی خود هم در تدوین و ایجاد حقوق مربوط به محیط زیست و هم در رسیدگی و حل و فصل اختلافات زیست محیطی فعالیت نماید.البته رفع مشکلات موجود در این مسیر نیاز به همکاری بین المللی دارد.
خلاصه ماشینی:
"pdf همچنین یکی از مهمترین تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری در خصوص حقوق بین الملل محیط زیست مربوط به سال 1997 در قضیه گابسیکوو-ناجیماروس بین مجارستان و اسلواکی است (ICJ Rep. 1997) در این پرونده مجارستان سعی داشت دیوان را متقاعد نماید که این کشور در خصوص وجود تأثیرات سوء زیست محیطی ناشی از اجرای پروژه موردنظر، با تشخیص خود میتوانسته تعهداتش مبنی بر همکاری با اسلواکی به منظور ساخت سدهای معین در مسیر رودخانه دانوب را مطابق معاهده 1997 اجرا ننماید.
در این خصوص باید به سه نکته اساسی توجه شود:اول اینکه آیا اگر دادگاههای بین المللی موجود به اندازه کافی نسبت به حقوق بین الملل محیط زیست حساس و دقیق نیستند،ایجاد چنین دادگاهی مؤثرترین و کارآمدترین روش برای توجه دادن و حساس کردن و با اهمیت کردن آن برای جامعه بین المللی است؟رقیب این دادگاه احتمالی دیوان بین المللی دادگستری است.
در این زمینه میتوان از«کنوانسیون حمایت از محیط زیست»1974 نام برد که بین کشورهای دانمارک،فنلاند،سوئد و نروژ منعقد شده است اگر نسبت به مسئله عدم بیطرفی دادگاههای داخلی نگرانی وجود دارد باید گفت جامعه جهانی میتواند راهکارهایی را ایجاد کند که خواهان تبعه کشور(الف)بتواند علیه خواندای از کشور(ب)در کشور(ج)،بعنوان کشوری بیطرف،اقامه دعوی نماید.
نتیجهگیری آگاهی عمومی نسبت به بحرانهای زیست محیطی با همکاریهای بین المللی گسترده در این خصوص توأم شده و به نوبه خود باعث شکلگیری این نگرش مشترک گردیده که دولتها و حتی افراد خصوصی برای جلوگیری از خطرات سنگین و احتمالی ناشی از تخریب محیط زیست که میتواند زندگی و حق داشتن محیط زیست سالم و امنیت آنان را تحت الشعاع قرار دهد (Universal Declaration of Human RightsṣArt. 3ṣand International Convention on Civil and Politicalṣ19 Dec. ṣ1996ṣ999 UNTS 172) ،بعنوان یک«قاعده آمره» (Jus Cogens) حقوق بین الملل،خود را متعهد بدانند(موسوی،سیر تحولات منابع حقوق بین الملل محیط زیست،1385)."