وندهای فارسی - مجله گوهر مقاله

"2-وندهائیکه نمونهء آنها در بعض کلمات باقی‌مانده مانند ho بمعنی«خوب»که در کلمه«هنر»موجود است یا«دش»و«دژ»بمعنی«بد»که در چند کلمه از قبیل:دشمن،دشنام، دژخیم وجود دارد: 3-وندهای رائج و معمول: ما در این مقاله باجمال تمام وندهای فارسی را معرفی خواهیم کرد و حتی آنقسمت از پسوندها را که در زبان امروزه معمول نیست ولی نمونهء آنها در اسامی امکنه و اشخاص باقی‌مانده‌ ذکر خواهیم کرد چه معتقدیم توجه باین نوع پسوندها بما امکان میدهد که بتوانیم ترکیبهای تازه‌ و لازم را برای توسعهء فرهنگ فارسی بدست بیاوریم،اینک به ترتیب حروف بذکر اجمالی هر یک از وندها میپردازیم: *** (*)آقای محمد امین ادیب طوسی. در چند کلمه علامت مکان است:سرخاب(نام محلی در تبریز که خاک آن سرخ است)، دشت مرغاب،گرگاب،گورابه(دخمه)،سردابه a?ba?d -علامت مکان در اسامی محل‌ها:علی‌آباد،خرم‌آباد،شاه‌آباد، a?ba?n -علامت مکان در کلمه:بیابان(جای بی‌آب)، a?d 1-در اتصال بریشهء چند فعل سوم‌شخص مفرد،ماضی مطلق و مصدر مرخم میسازد: ایستاد(ایست+اد)،نهاد(نه+اد)،افتاد(افت+اد) 2-در اتصال بریشهء مضارع افعال سوم‌شخص مفرد،مضارع دعائی تشکیل میدهد:کناد( کن+اد)،دهاد(ده+اد)،رواد(رو+اد) a?r -در آخر کلمات بمعانی زیر آمده: الف-در آخر سوم‌شخص مفرد ماضی مطلق: 1-علامت فاعلی:دادار(داد+ار)،خریدار(خرید+ار) 2-علامت مفعولی:گرفتار(گرفت+ار)،مردار(مرد+ار) 3-علامت اسم مصدر:دیدار(دید+ار)،کردار(کرد+ار) ب-در آخر ریشهء مضارع،علامت فاعلی است،پرستار(پرست+ار) ج-در آخر اسم،علامت نسبت:دستار(دست+ار)،زنگار(زنگ+ار) یادآوری: a?r شماره(1)در پهلوی بصورت«تار»و«ئتار»موجود است و از«تر» فارسی باستان گرفته شده که علامت صفت است:داتار،زتار.."