خلاصه ماشینی:
اگر مردم از سنگینی مالیات،یا رسیدن آفات،یا خشک شدن چشمهها،کمی باران،دگرگونی زمین در اثر آبگرفتگی،فساد بذرها و تشنگی زیاد زراعت به تو شکایت آوردند،مالیات را به مقداری که حال آنان بهبود یابد،تخفیف ده؛هرگز این تخفیف بر تو گران نیاید،زیرا ذخیرهای خواهد بود که آن را در عمران و آبادی کشورت به تو بازمیگردانند و مایهء زینت حکومت تو خواهد شد،همراه با جلب ستایش آنان نسبت به تو و تو نیز از اجرای عدالت در میان آنان خرسند خواهی بود،درحالیکه به افزایش توان مالی آنان،با ذخیرهای که نزد آنها از رفاه و آسایشداری و اعتمادی که از عدالت و مدارای تو نسبت به خود دریافتهاند، میتوانی تکیه کنی،زیرا بسا حوادثی پدید میآید که اگر ر آنان حواله دهی،آن را میپذیرند،درحالیکه همراه با طیب خاطر آنان میباشد،زیرا آبادانی کشش باری را که بر آن بیفزایی دارد و خرابی زمین از فقر و بدبختی صاحبان آن ناشی میشود و بیچارگی و فقر مردم به دلیل توجه نفس زمامداران به انباشتن و بدگمانی آنان نسبت به ادامهء حاکمیت خود و کم بهره گرفتن از عبرتهای روزگار و تاریخ است»12 5-جعل حقوقی برای آبادسازی زمین در روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم و امامان علیه السلام در روایات متعددی مردم را به آباد کردن زمین،با بیان آثار حقوقی احیاء و عمران، تشویق کردهاند.
6-ابعاد دیگری از عمران از آیات قرآن و روایات اسلامی استفاده میشود که عمران موردنظر اسلام تنها دارای بعد مادی و اقتصادی نیست،بلکه برای عمران،ابعاد انسانی،اخلاقی،روانی و معنوی در نظر گرفته شده است.