چکیده:
رشید الدین وطواط یکی از دانشمندان بزرگ قرن ششم هجری و از ادبا و دانشمندان مشهور بلاغت در زبان عربی و فارسی است.تنها تصحیحی که از دیوان این شاعر صورت یذیرفته،تصحیح مرحوم سعید تفیسی است که در آذرماه 1339 هجری در تهران به زیور چاپ آراسته شد.به دلیل متأخر بودن نسخ در دسترس مصحح و عدم دسترسی به نسخههای قدیمتر،بسیاری از ابیات این دیوان،بهویژه ابیات عربی،با تحریفات و تصحیفات ضبط گردیده است.نگارنده این سطور با در دستداشتن قدیمترین نسخهء موجود،مکتوب به سال 699 هجری قمری،ابیات عربی تحریف شدهء فراوانی از دیوان این شاعر را تصحیح کرده که در این نوشتار برخی از آنها ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"تصحیح چند بیت عربی از قصاید ملمع دیوان رشید الدین وطواط
دیوان این شاعر صورت یذیرفته،تصحیح مرحوم سعید تفیسی است که در
سال 699 هجری قمری،ابیات عربی تحریف شدهء فراوانی از دیوان این شاعر را
تا 216 به خط نسخه ریز به صورت صحیح و دقیق در این مجموعه مسطور است و ابیات ملمع و
عربی دیوان نیز با اعرابگذاری کامل(به صورت مشکول)ضبط گردیده است که در تصحیح
ابیات عربی دیوان این شاعر بسیار کارآمد و مفید است.
با مقابله و مقایسه دیوان جایی رشید وطواط به تصحیح استاد نفیسی و نسخه چستربیتی
مفهوم مصراع اول چنین است:«دست بر خیر تو ای ممدوح برای بخشش ساخته شده است»و
بیت ثانی در این نسخه چنین است:دارک الفیحا مأوی للعلی رفدک المأمول مثوی للرجال
در ادامه قصیده میخوانیم:ان غرتهم حظته مازعزعوا ان ریح زعزعت شم الجبال بیت مزبور به این صورت،مبهم و مغلوط است.
در ادامه قصیده مزبور در متن دیوان جایی،چنین آمده است:یمللنی فراقک کل میل علی لهب شدید الاضطرام
برابر قدیمترین نسخه،صحیح بیت چنین است:یململنی فراقک کل لیل علی لهب شدید الاضطرام
در بیت بعد چنین میخوانیم:ابیت و فی جفونی ماء حزن و مابین الضلوع نطی غرام واژه«نطی»در مصراع دوم در بیت یاد شده،از تحریفات کاتبان است و مطابق نسخه موصوف،
بیت یاد شده به همین صورت مغلوط و محرف در متن دیوان چاپی رشید وطواط ضبط
گردیده است و در نتیجه مفهوم روشنی ندارد و مطابق با قدیمترین نسخه صورت صحیح بیت،
وطواط در متن دیوان چاپی وطواط آمده است و ذکر اصل ابیات عربی آن که در نسخه موصوف"