اثری از شیخ بهایی در زمینه تشریح علمی (کالبد شکافی) معرفی و نقد

اثری از شیخ بهایی در زمینه تشریح علمی(کالبد شکافی) محسن صادقی 1-یکی از تألیفات شیخ بهاء الدین محمد عاملی معروف به شیخ بهایی«تشریح العالمین در علمهیئت و تشریح اعضا»است. این اثر در هیچ یک از کتب تراجم و فهارس به ایشان نسبت دادهنشده است بجز«تذکره خیر البیان»تألیف ملک شاه حسین سیستانی(زنده در 1036 ق). اینتذکره تاکنون چاپ نشده و تنها قسمتی از آن شامل>شرح احوال و اشعار علمای شاعر معاصرسیستانی<را جناب عارف نوشاهی چاپ کرده است(در مقالات عارف،دفتر دوم،تهران،1386). 2-اخیرا«فهرست آثار شیخ بهایی،موجود در کتابخانه آیة الله مرعشی»از چاپ درآمد و درتصویرهای ضمیمه پایان کتاب،برگ آغاز رساله تشریح العالمین-بر اساس نسخه خطی شماره4250 آن کتابخانه-کلیشه شده و مؤلف آن را ناشناس معرفی کرده‌اند!این نسخه به خطی شمارهاست و به احتمال زیاد،برگ به جامانده بخشی از همان کتاب«تشریح العالمین»در علم هیئت وتشریح اعضاء بوده است که مؤلف تذکره خیر البیان-با همین تعبیر-به بهایی نسبت داده است. 3-موضوع رساله مذکور،چنانکه از یک صفحه باقی مانده و توصیف صاحب خیر البیانبرمی‌آید،در دو علم هیئت و تشریح اعضای بدن است. و آنچه در فهرست نسخه‌های خطیکتابخانه آیة الله مرعشی(ج 11،ص 251)در بیان موضوع آن آمده ناتمام است. در این فهرست،رساله این گونه معرفی شده:«در بیان عالم کبیر و عالم صغیر و شرح بدایع صنایع الهی»!؟ 4-به جز این رساله،که دلالت می‌کند شیخ بهایی در علم طب هم دستی داشته،در چندین مورد در «کشکول»نیز مطالبی از آثار طبی را نقل و سپس نقد می‌کند. همچنین در کتابخانه مدرسه آیة اللهگلپایگانی نسخه‌ای از ترجمه«برء الساعه»محمد بن زکریای رازی وجود دارد که منسوب به شیخ بهاییاست. (به تصویر صفحه مراجعه شود)برگ آغاز رساله تشریح العالمین از شیخ بهایی(ره)