خلاصه ماشینی:
"نقد و بررسی کتاب مرو؛ بازسازی جغرافیای تاریخی یک شهر دکتر محسن رحمتی مرو؛بازسازی جغرافیای تاریخی یک هشر برپایه نوشتههای تاریخی و شواهد باستانشناسی تألیف:دکتر سید منصور سید سجادی ناشر:انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور،چاپ اول،1383، 506 ص،شابک:6-99-7483-964 سرزمینی که امروزه با اهداف خاص سیاسی نام آسیای میانه(و یا به خطا آسیای مرکزی)برای آن جعل شده و اکثریت سکنهاش را تیرههای مختلف ترک(اعم از قرقیز،قزاق،ازبک،ترکمن و جز آن) تشکیل میدهد؛در طول تاریخ به عنوان خراسان بزرگ و ماوراء النهر،شرقیترین ایالت ایران قدیم به شمار میرفت.
بهویژه آنکه امروزه گرایشهای سیاسی افراطی و تفکرات قومگرا(تحت عنوان پان ترکیسم یا پان تورانیسم)به عرصهء علم و مطالعات علمی راه یافته و با شیوههای غیر علمی و استدلالهای بیمنطق،سعی بلیغ دارند تا با قلب حقایق تاریخی پیوندهای فرهنگی و نژادی دیرین آن منطقه با ایران را که بیش از سه هزار سال تداوم داشته است،انکار نموده و آن جا را یک کانون مدنی و فرهنگی مستقل معرفی کنند.
نخست با ارائه شرح مختصری درباره تاریخ شهر مرو و ارتباط آن با دیگر ایالات اسلامی، به تجزیه و تحلیل مدارک و شواهد باستانی به دست آمده از دوران اسلامی مشغول شده است و سپس شرحی کوتاه راجع به وضعیت آب و هوا،طبیعت و زمین مرو ارائه نموده و به توصیف موقعیت جغرافیایی شهر و وجه اشتقاق نام آن پرداخته است.
به عنوان نمونه مطالب نویسنده درباره پایتختی مرو در زمان طاهریان و انتقال آن به نیشابور8با استناد به کتاب جغرافیایی نزهة القلوب نوشتهء حمد الله مستوفی(قرن هشتم)صورت گرفته است،درحالیکه از روایات مورخین قرن سوم و چهارم که از حوادث آن عصر اطلاع بیشتری داشتهاند،نظیر حمزه اصفهانی که به وقایع بسیار نزدیک بوده و روایات او نافی روایت مستوفی است،غافل مانده است."