چکیده:
یونجه و ذرت از گیاهان مهم علوفهای اطراف شهر ری هستند.در سال 1384 طی مطالعهای گیاهان مذکور با آب چاه و فاضلاب مورد آبیاری قرار گرفته و سپس مقدار تجمع فلزات سنگین(روی،منگنز،آهن،کادمیم،سرب،کروم)در آنها با مقادیر معمول و مجاز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده به تفکیک اندامهای مختلف گیاه یونجه و ذرت به این شرح است:مقدار تجمع در بوتهء ذرت آبیاری شده با فاضلاب 1/5 برابر بوتهء ذرت آبیاری شده با آب چاه است.جز منگنز و روی تجمع سایر عناصر در بوته ذرت بیش از حد مجاز است.در بلال و دانه ذرت مقادیر نکیل،کروم،سرب،روی کمتر از حد مجاز و منگنز و کادمیم بیشتر از حد مجاز درون گیاه است.در بوته ذرت آبیاری شده توسط فاضلاب تجمع کادمیم در اندام هوایی در صالحآباد، دهخیر و در دانه ذرت و بلال هر سه منطقه،تجمع سرب در اندام هوایی در منطقه طالبآباد و صالحآباد و در ریشه در دهخیر و صالحآباد و تجمع آهن در ریشه هر سه منطقه بالاتر از حد تعلیف دام است.مقادیر انتقال فلزات سنگین به اندام هوایی بوته ذرت در هر سه منطقه بسیار بالاتر از حد مجاز است و سرب بالاترین اختلاف با مقدار مجاز انتقال را در بین فلزات اندازهگیری شده در سه منطقه داراست.در گیاه یونجه تجمع فلزات سنگین در چین اول بیشتر از چین دوم و مقدار تجمع فلزات سنگین(به استثناء نیکل،کروم،سرب در طالبآباد و سرب و روی در دهخیر)در رداشت اول گیاه یونجه آبیاری شده با فاضلاب چند برابر مقادیر تجمعیافته با آب چاه بود.در آبیاری با فاضلاب در چین اول یونجه مقدار تجمعیافته آهن در صالحآباد و دهخیر،کادمیم در دهخیر،کروم وسرب در هر سه منطقه بیش از مقادیر طبیعی و مجاز رشد گیاه است و بدیهی است به گیاه یونجه خسارت وارد میکند.مقدار تجمع فلزات سنگین در چین دوم یونجه کاهش یافت لیکن مقدار تجمع یافته کادمیم و سرب در دهخیر و کروم در هر سه منطقه همچنان بالاتر از مقادیر طبیعی و مجاز رشد گیاه مشاهده شد. در چین اول یونجه آبیاری شده با فاضلاب مقدار کادمیم در هر سه منطقه بیش از حد مجاز تعلیف دام است.در بررسی مقادیر ضرایب انتقال فلزات سنگین از خاک به اندام هوایی،سرب کمترین مقدار انتقال را نشان داد.در چین دوم کاهش مقدار انتقال فلزات سنگین بهویژه در مورد کادمیم،آهن و کروم مشاهده شد.
خلاصه ماشینی:
"-در بوته ذرت آبیاری شده توسط فاضلاب تجمع کادمیم در اندام هوایی در صالحآباد،دهخیر و در دانه و بلال هر سه منطقه،تجمع سرب در اندام هوایی در منطقه طالبآباد و صالحآباد،و در ریشه در دهخیر و صالحآباد و -تجمع آهن در ریشه هر سه منطقه بالاتر از حد تعلیف دام است یونجه وزن کل بوته یونجه در مناطق مختلف کاشت در برداشت اول و دوم دارای تفاوت معنیدار آماری بوده و ارتفاع ساقه،وزن کل بوته،تعداد ساقه یونجه در هردو برداشت اول و دوم تحتتأثیر تیمار آبیاری تفاوت آماری معنیداری را نشان داد(جدول شمارهء 9).
مقادیر مجاز تعلیف دام در جدول شمارهء (41)آمده است (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شمارهء(4):مقدار تجمع فلزات سنگین در یونجه در آبیاری با فاضلاب و آب چاه در دهخیر جدول شمارهء(31):میانگین مربوط به تجمع فلزات در نمونهبرداری تصادفی از بوته یونجه آبیای شده با آب چاه و فاضلاب بر حسب mg/kg (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شمارهء(5):مقدار تجمع فلزات سنگین در یونجه در آبیاری با فاضلاب و آب چاه در صالحآباد (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار شمارهء(6):مقدار تجمع فلزات سنگین در یونج در آبیاری با فاضلاب و آب چاه در طالبآباد نتایج بررسی ضریب انتقال فلزات سنگین در گیاهان مورد مطالعه منطقه تجمع فلزات در بخشهای مختلف گیاه براساس ضریب انتقال تعریف میشود که عبارت است از مقدار عنصر در گیاه تقسیم بر مقدار عنصر در خاک."