چکیده:
احادیث نبوی،مهمترین سند شناخت اسلام و ارزشهای دینی گشته است، چشمهساری زلال که از تجلیات وجود ملکوتی امیر المؤمنین علیه السلام سرچشمه گرفته و گلستانی بیمثال،که رایحهی وحی الهی و شمیم کلام نبوی از آن استشمام میشود.کتابی که دربرگیرندهی حکمتهای متعالی،مواعظ نورانی،سلوک الهی،نظام تربیتی،آیین حکومتداری،سنتهای تاریخی و عرفان حقیقی است.صحیفهای انسانپرور و جامعهساز که علاوه بر راه و روش بلاغت،راه روشن هدایت گشته است. دربارهی نهج البلاغه و محتوای آن،از زمان تدوین تاکنون،بحثها شده و بر آن شرحها،تفسیرها و ترجمههایی به زبانهای گوناگون نوشتهاند،و حاصل آن تلاشها صدها کتاب و مقاله است،به طوری که گردآوری همهی آنها کتابخانهای بزرگ را تشکیل میدهد.در این مجال سعی بر آن است،برای دستیابی به دریای بیکران نهج البلاغه در حد توان،راهی گشوده و در حد امکان دورنمایی از ویژگیهای و برجستگیهای کلی آن را به تصویر کشیده تا از این رهگذ به سرآغازی بر شناخت فرهنگ امامت و ماندگاری آن دست یابیم.نهج البلاغه،به معنای روش رسا سخن گفتن،نامی است که سید رضی قدس سره بر مجموعهی گرد آوردهی خود از سخنان مولا متقیان علی علیه السلام نهاده است. نهج البلاغه کتابی است جاودانه،برای همه زمانهای و همهی انسانهایی که به دنبال حقیقت میگردند و در این ظلمتکدهی مادی،فلسفهی هستی خود را میجویند. نهج البلاغه،دایرة المعارفی از فرهنگ اسلامی است که پس از قرآن کریم و
خلاصه ماشینی:
"(4) نهج البلاغه نهج العلم و العمل فاسلکه یا صاح تبلغ غایة الامل کم فیه من حکم بالحق محکمه تحیی القلوب و من حکم و من مثل الفاظه درر اغنت بحلیتها اهل الفضائل عن حلی و عن حلل و من معاینة انوار الهدی سطعت فانجاب عنها ظلام الزیغ و الزلل و کیف لا و هو نهج طاب منهجه اهدی الیه امیر المؤمنین علی (هاشمی خویی،0041 هـ،5/1) (5)امام خمینی قدس سره،میفرمایند:هان ای فیلسوفان و حکمتآموزان،بیایید و در جملات خطبهی اول این کتاب به تحقیق بنشینند و افکار بلند پایهی خود را به کار گیرند و با کمک اصحاب معرفت و ارباب عرفان این یک جمله کوتاه را به تفسیر بپردازند و بخواهند به حق وجدان خود را برای درک واقعی آن ارضا کنند به شرط آنکه بیاناتی که در این میدان تاخت و تاز شده است آنان را فریب ندهد و وجدان خود را برای فهم درست بازی ندهند و نگویند -------------- و بگذارند تا میدان دید فرزند وحی را دریافته و به قصور خود و دیگران اعتراف کنند و این است آن جمله«مع کل شیء لا بمقارنة و غیر کل شیء لا بمزابلة»و این جمله و نظیر آن در حکمات اهل بیت علیهم السلام وحی آمده است،بیان و تفسیر کلام الله است که در سورهی حدید است و برای متفکران آخر الزمان آمده است: «و هو معکم أین ما کنتم» (حدید،4)(صحیفهی نور،2631،522/41)."