چکیده:
هدف اصلی این مقاله ارایه الگوی جامع عوامل مؤثر بر توسعه رفتار شهروندی مطالعه موردی شرک ملی نفت ایران است.جهت دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی نوع پیمایشی استفاده شده است.جامعهی آماری پژوهش شامل کلیهی کارکنان شرکت ملی نفت ایران در سطح ستادی به تعداد 2500 نفر است و تعداد 100 نفر به عنوان نمونه آماری طبق فرمول انتخاب شده است.در این پژوهش تأثیر پنج عامل عمده،سبک رهبری مدیران،ویژگیهای شخصیتی کارکنان،ساختار سازمانی،فرهنگس ازمانی و عوامل ارزشی-فرهنگی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی بررسی شده است.نتایج این پژوهش نشان میدهد،سبک رهبری تحولآفرین مدیران، ویژگیهای شخصیتی کارکنان از جمله ثبات هیجانی،برونگرایی،تجربهپذیری،سازگاری و وجدان کاری،ابعاد از فرهنگ سازمانی به زعم هافستد از قبیل فرآیندگرایی،کارمندمداری، سیستم باز و کنترل سخت و ابعاد ارتباطی و ساختاری سرمایه اجتماعی،عدالت مراودهای و عدالت اطلاعاتی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی تأثیرگذار هستند.در این پژوهش ساختار سازمانی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی مؤثر نبوده است.
خلاصه ماشینی:
"نتایج این پژوهش نشان میدهد،سبک رهبری تحولآفرین مدیران، ویژگیهای شخصیتی کارکنان از جمله ثبات هیجانی،برونگرایی،تجربهپذیری،سازگاری و وجدان کاری،ابعاد از فرهنگ سازمانی به زعم هافستد از قبیل فرآیندگرایی،کارمندمداری، سیستم باز و کنترل سخت و ابعاد ارتباطی و ساختاری سرمایه اجتماعی،عدالت مراودهای و عدالت اطلاعاتی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی تأثیرگذار هستند.
همچنین نتایج آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن نشان میدهد،ارتباط مثبت و معناداری بین رفتار شهروندی و ابعاد پنجگانه سبک رهبری تحولآفرین وجود دارد؛ملاحظات فردی و انگیزش الهامبخش بیشترین ارتباط را با رفتار شهروندی سازمانی دارند؛وجدان کاری و جوانمردی دو بعد رفتار شهروندی سازمانی هستند که با تمامی ابعاد سبک رهبری تحولآفرین رابطه مثبت و معناداری دارند و آداب اجتماعی تنها بعدی از رفتار شهروندی سازمانی است که ارتباط معناداری با هیچ یک از ابعاد سبک رهبری تحولآفرین ندارد.
4-تأثیر ساختار سازمانی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی با توجه به اینکه هردو گروه از واحدهای مورد بررسی ویژگیهای ساختار سازمانی مکانیکی دارند و تفاوت چندانی بین ساختار سازمانی آنها وجود ندارد؛ولی با این حال رفتار شهروندی سازمانی آنها متفاوت است،میتوان نتیجه گرفت در این پژوهش عوامل ساختاری در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی نقشی ندارند.
این نتیجه نشان میدهد،فرهنگ سازمانی در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی تأثیرگذار است و از آن جا که فرآیندگرایی،کارمندمداری،سیستم باز و کنترل سخت از ابعاد فرهنگ سازمانی هستند که در بین واحدهایی که رفتار شهروندی سازمانی آنها بالاتر است،بیشتر است؛ابعاد فوق در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی نقش مهم و مؤثری دارند."