چکیده:
با آغاز انقلاب صنعتی،از قرن هجدهم،بحرانها و تخریبهای محیط زیستی شتاب روزافزون یافتند.از نیمهء دوم قرن بیستم،به پیامدهای محیط زیستی فعالیتهای صنعتی توجه شد و از دهه پایانی این قرن،گامهای عملی به سوی مدیریت محیط زیستی فعالیت های صنعتی برداشته شد.تدوین و انتشار استانداردهای طراحی و استقرار سیستمهای مدیریت محیط زیستی از جمله گامهای عملی برای نیل سازمانهای صنعتی به بهبود عملکرد محیط زیستی به شمار میرود. در حال حاضر،استانداردهای ایزو 14000 فراگیرترین استاندارد سیستمهای مدیریت محیط زیستی به حساب میآید.براسا اشاره صریح این استاندارد،موفقیت سیستم مدیریت محیط زیستی به تعهد تمامی کارکنان در کلیه سطوح و امور سازمانی بستگی دارد.به بیان دیگر،این استانداردها رویکرد مشارکتی به مدیریت عملکرد محیط زیستی سازمانها را توصیه میکنند. شرکت ایران خودرو،به عنوان بزرگترین شرکت خودروساز کشور،با تشخیص ضرورت احراز استانداردهای بین المللی محیط زیست و با هدف بهبود عملکرد محیط زیستی خود و نیز تأمین ابزارهای تعیینکننده برای حضور در بازارهای جهانی در تاریخ 1378/3/28 تصمیم به طراحی و استقرار سیستم مدیریت محیط زیستی بر مبنای استانداردهای ایزو 14001 گرفت و سرانجام در تاریخ 1380/9/19 موفق به اخذ گواهینامه ایزو 14001 شد. در خط مشی محیط زیستی شرکت ایران خودرو اعلام شده است که فرهنگسازی و جلب مشارکت کارکنان به منظور کاهش آلودگی های محیط زیستی همواره در دستور کار شرکت قرار دارد.تاکنون،این شرکت تلاش کرده است تا با برنامهریزی و اجرای اقدامات گوناگون فرهنگی و آموزشی بر تعهد مذکور در خط مشی محیط زیستی خود جامه عمل بپوشاند.با وجود این،نتایج ممیزیهای داخلی سیستم مدیریت محیط زیستی شرکت بیانگر آن است که سطح فرهنگ محیط زیستی و مشارکت کارکنان در مدیریت عملکرد محیط زیستی شرکت با خواستههای استاندارد ایزو 14001 مطابقت ندارد.از این رو،تحقیق حاضر با هدف شناسایی موانع مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیط زیستی این شرکت انجام گردید تا راهکارهای مناسب برای رفع موانع یاد شده جستوجو گردند. یافتههای این تحقیق نشان میدهند که سطح پایین فرهنگ سازمانی،تعهد،توانایی و شناخت کارکنان،تباین میان ارزشهای سازمان و ارزشهای کارکنان،عدم رضایت شغلی آنان و سبک سنتی مدیریت سازمان،از مهمترین موانع مشارکت کارکنان شرکت ایران خودرو در سیستم مدیریت محیط زیستی آن به شمار میرود.در پایان،پیشنهادهایی برای رفع موانع شناسایی شده ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"جدول شماره(2):ضریب همبستگی سختی کار و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء دوم:نظر به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل رضایت شغلی و متغیر وابسته مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 3)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد.
جدول شماره(3):ضریب همبستگی سختی کار و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء سوم:با توجه به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل شناخت کارکنان و متغیر وابستهء مشارکت آنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 4)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد.
جدول شماره(4):ضریب همبستگی شناخت کارکنان و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء چهارم:نظر به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل توانایی کارکنان و متغیر وابسته مشارکت آنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 5)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد.
جدول شماره(5):ضریب همبستگی توانایی کارکنان و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء پنجم:با توجه به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل تعهد کارکنان و متغیر وابسته مشارکت آنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 6)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد.
جدول شماره(6):ضریب همبستگی تعهد کارکنان و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء ششم:نظر به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل فرهنگ سازمانی و متغیر وابسته مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 7)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد.
جدول شماره(8):ضریب همبستگی سطح فنآوری موجود و مشارکت کارکنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) آزمون فرضیهء هشتم:نظر به ضریب همبستگی بین متغیر مستقل سبک مدیریت سازمان و متغیر وابسته مشارکت کارکنان در سیستم مدیریت محیط زیستی(جدول شماره 9)،میان این دو متغیر ارتباط وجود دارد."