حوزه علمیه نجف؛ آن نهاد آرام مقاله

"2در واقع در آغاز قرن نوزدهم و پس از اهمیت یافتن نهاد مرجعیتو مداخلۀ مستقیم آن در رویدادهای مهم سیاسی و اجتماعی آن دورهاز تاریخ ایران و عراق،همچون نهضت مشروطه،مقاومت در برابراستعمار بریتانیا در سال 1914 تا 1917 م و انقلاب 1920 م،فعالیت‌های سیاسی این حوزه به اوج خود رسید،او با هجرت شیخعبد الکریم حائری به قم و پس از او هجرت کسانی چون آیت اللهسید حسن بروجردی،حوزۀ نجف آرام آرام آن رونق گذشتۀ خود را ازدست داد. 3با ظهور آیت الله سید محسن حکیم در حوزۀ علمیۀ نفجو با روی کار آمدن عبد الکریم قاسم در عراق و رونق بازار کمونیسم،حوزۀ علمیۀ نجف وارد مرحلۀ جدیدی از فعالیت‌های خود شد. 12شهادت سید محمد باقر صدر و از میان رفتن حوزۀعلمیۀ کربلا که بر اثر رویکردهای انقلابی و به دست نظام بعثی رویداد و رویدادهای بی‌شمار دیگری از این دست سبب شد بدنۀ نهادحوزۀ علمیۀ نجف در دوران حکومت بعثی‌ها بیشتر خود را در وضعیتتنازع و بقا بیابد تا پیروزی انقلاب با شکست آن. در این بین حوزۀ علمیۀ نجف و صاحبنام‌ترین رهبر آن در این دوره،یعنی آیت الله سید علی سیستانی،پس از اشغال بر آن بودند جز در موارد حیاتی،در امور سیاسی واردنشوند،به ویژه که پس از شغال اوضاع بسیار پیچیده شده بود و چهبسا مصداق فتنه‌ای بود که امیر مؤمنان در رویارویی با آن فرمودندهمچون شتر بچه‌ای باش که نه بتوان از تو سواری گرفت و نه بتواناز تو شیر دوشید."