گزارشی از مکتب های شرق شناسی در اروپا: بر دروازه های شرق از جاده های غرب مقاله

"2 جای دادن شمار زیادی از مردانی که در حوزۀ شرق‌شناسیکار کرده‌اند و دارای نژادهای گوناگون،زبان‌های متفاوت وگرایش‌های متنوع و اهداف متعدد بودند،در یک تقسیم منسجمکاری دشوار است و به نظر می‌رسد،تقسیم‌بندی آنان براساستقسیمات جغرافیایی-کشوری میسرتر باشد؛از این‌رو در ادامهمکتب‌های شرق‌شناسی و ویژگی‌های آنها با توجه به تقسیماتجغرافیایی بررسی شده است. البتهباید گفت که با توجه به اهداف تبشیری و استعماری انگلستانپژوهش‌های شرق‌شناس‌های انگلیسی برسرزمین‌های شرقیمانند هندوستان،مصر و شام متمرکز گردید و برهمین اساسبعضی از آنها در کارهای نظامی یا دستگاه‌های زیر مجموعۀوزارت امور خارجۀ کشور خود به کار مشغول شدند؛برای نمونهمی‌توان به ریچارد بورتون(1821-1890 م)،شرق‌شناسمشهور انگلیسی،اشاره کرد که پس از تحصیل در آکسفورد بهخدمت ارتش بریتانیا در هند درآمد،به بسیاری از کشورهایعربی سفر کرد،از حجاز و شهرهای مقدس آن دیدار نمود ومدتی کنسول انگلستان در سوریه بود. شایان ذکر است که به دلیل حضور استعماری فرانسه درقرن نوزدهم در بعضی از کشورهای اسلامی و به ویژه در شمالافریقا،مطالعات مربوط به اقلیت‌ها،قومیت‌ها و فرقه‌گرایی‌هایمذهبی و صوفیانه در کانون توجه شرق‌شناسان فرانسوی قرارگرفت. با این حال،توجه و فعالیت رسمی ایتالیا در حوزۀ مطالعاتشرقی از قرن یازدهم میلادی آغاز شد؛از زمانی که دانشگاه‌هایایتالیا به مطالعات عربی و اسلامی روی آوردند. از ویژگی‌های دیگر مکتب ایتالیا وجود نوعی وراثت علمی دربین شرق‌شناس‌های این کشور است؛به این معنا که در حوزۀمطالعات شرقی،فرزندان بعضی از شرق‌شناس‌های بزرگ راهپدرانشان را ادامه دادند که از میان آنها می‌توان از گویدی وپسرش مایکل آنجلو،گابریلی و پسرش فرانچسکو،و ناللینو ودخترش ماریا را نام برد. شرق‌شناسی اسپانیا در قرن نوزدهم و پس از آن فعالیتگسترده‌ای داشت که علت آن گرایش بسیار پژوهشگراناسپانیایی به حوزۀ مطالعات اسلامی و شرقی است."