چکیده:
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر استرس بر توجه بینایی انتخابی و متمرکز با نگاه به عامل شخصیتی دلپذیربودن (A) است. روش: بدین منظور از میان دانشجویان دانشگاههای شهر تهران، به صورت نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای و با رعایت متغیرهای کنترل غربال گری نوروسایکالوژیک،60 دانشجوی پسر انتخاب و در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 20 نفر) قرار داده شدند. آزمودنیهای گروههای آزمایش پس از انجام تکالیف استرسزای شناختی، تحت آزمایش توجه بینایی انتخابی و متمرکز قرار گرفتند. توجه بینایی انتخابی و متمرکز آزمودنیهای گروه کنترل، بدون انجام این تکالیف سنجیده شد. شاخصهای سنجش توجه بینایی آزمودنیها، تعداد خطاهای شمارش و طبقه بندی بود. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که استرس به افزایش معنادار خطای شمارش و طبقه بندی منجر میشود (001/0>p) و عامل شخصیتی دلپذیربودن نیز خطای شمارش (001/0>p) و طبقه بندی (001/0>p) آزمودنیها را بیشتر افزایش میدهد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشاندهنده این است که استرس، توجه بینایی انتخابی و متمرکز به محرکهای خنثی را کاهش میدهد و عامل A نیز این اثر منفی را تشدید میکند.
خلاصه ماشینی:
"متغیرهای کنترل پژوهش حاضر عبارت بودند از:سطح تحصیلات(حد اقل تحصیلات،دانشجوی کارشناسی؛این عامل خود به عنوان نوعی متغیر کنترل سطح هوش بهر نیز عمل می کند)،مذهب(اسلام)،وضعیت کوررنگی(نداشتن کوررنگی که به وسیلهء آزمون«ایشیها را»سنجیده شد)،وضعیت برتری جانبی(آزمونگر راستدستی1و راستچشمی2آزمودنیها را با آزمون غربالگری نوروسایکالوژیک راستدستی و راست چشمی(لیزاک3،هاویسن4،لرینگ5،هنی6و فیشر7،4002) بررسی کرد)،وضعیت تأهل(مجرد)،محل سکونت(شهر تهران)،سابقهء ضربهء مغزی،سابقهء آسیبدیدگی سیستم بینایی، سابقهء آگنوزی بینایی8،سابقهء انسفالیت9و بیماریهای سیستم اعصاب مرکزی،مصرف داروهایی که بر سیستم بینایی و توجه تأثیر دارند،سابقهء اعتیاد،اعتیاد فعلی،سابقهء سوءمصرف مواد، سوءمصرف فعلی مواد،عیوب انکساری،سابقهء بیماریهای روانپریشانه01(اسکیزوفرنیا11،افسردگی سایکاتیک21و...
برای آزمون این فرضیه که عامل شخصیتی توافقپذیری (A) ،باعث تغییر میزان تأثیر تنیدگی بر توجه دیداری میشود، نمرات خطاهای شمارش و خطاهای طبقهبندی آزمودنیهای گروه A ،با نمرات آزمودنیهای گروه اصلی با استفاده از آزمون t برای نمونههای مستقل مقایسه شد که نتایج آماری آن در جدول 3 آمده است.
-------------- (1)- Murray (2)- Morgan (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری برای آزمون فرضیهء اول پژوهش(تأثیر استرس بر توجه بینایی انتخابی/متمرکز)،دو گروه کنترل و اصلی از نظر خطاهای شمارش و طبقهبندی مقایسه شدند.
به هنگام بروز موقعیتهای استرسزا،میزان توجه کنترلشدهء افراد دارای افراشتگی زیاد در عامل A (باتوجه به نقش تعاملی و تشدیدگر این عامل در تأثیر استرس بر فرد)،در بعد توجه بینایی انتخابی کاهش بیشتری نشان مییابد و بنابراین بهکارگیری چنین افرادی در مشاغل پراسترس و نیازمند توجه زیاد(مانند برج مراقبت فرودگها و ایستگاههای قطار،خلبانی بهخصوص خلبانی نظامی،و کار در نیروهای واکنش سریع و ضربت و..."