خلاصه ماشینی:
"دریای خزر به علت قرار گرفتن در شمال ایران و هممرز بودن با کشورهایآسیای میانه و نقش تجارتی این منطقه،از اهمیت بالایی برخوردار است و بههمین دلیل،نویسنده قسمت پایانی فصل اول کتاب را به ارزیابی موقعیتدریای خزر،تاریخچهی پیدایش و وجه تسمیهی آن اختصاص داده است.
ق. مرکز خود را مکانی به نام استورو انتخابمینماید و آن نیز در سمت غربی آبادی کهنرو«کان رود»،مقر فرماندهیارغون شاه بوده است که آرامگاهش در میان درختان شمشاد قرار دارد و درمیان تالشها به آغوشه گور معروف است»(ص 49)بر این اساس نویسندهمعتقد است آستارا قبلا به منطقهای اطلاق میشده که در دورههای اخیر،نقطهی خاصی از آن به سبب موقعیت ارتباطی به همین نام آباد شده وموقعیت شهری پیدا کرده و نام آن منطقه را به خود گرفته است.
امیرخان از طریق آستارا به لنکرانلشکرکشی میکند و پس از شکست خان تالش،سه قلعه در این مناطقایجاد مینماید که یکی در آستارا و بقیه در لنکران بوده و امروزه روستاییدر این محل به نام قلعه وجود دارد»(ص 56)ساکنین آستارا از نژاد اصیلایرانی هستند که از زمانهای قدیم در ساحل دریای خزر سکونت داشتند(همان:ص 135)مردم این مناطق شاه اسماعیل را در رسیدن به پادشاهییاری کردند،چون جانشین شیخ صفی الدین بوده است(همان:320) مؤلف چنین نتیجه میگیرد که این شهر تا زمان ظهور صفویه و به خصوصقبل از اسلام،از موقعیت خاصی برخوردار نبوده و از زمان صفویه،به سببتوسعهی تجارت با خارجیان و اهمیت نظامی و استراتژیکی منطقه،توجهزیادی به آن معطوف شده است."