چکیده:
هدف تحقیق حاضر بررسی شبکه های اجتماعی زنان و مردان سـالمند شـهر تهـران و تاثیر کمیت و کیفیت این روابط بر تبادل حمایت های اجتماعی است . این پژوهش با روش پیمایش انجام شده است . جامعة آماری تحقیق را افـراد سـالمند تهران تشکیل می دهند و حجـم نمونـه ١٩٥ نفـر اسـت . تعـداد ١٥٠ پرسـش نامـه را سالمندان در سطح شهر و ٤٥ پرسش نامـه را سـالمندان سـاکن در سـرای سـالمندان تکمیل کردند. بر اساس یافته های تحقیـق ٦٨/١ درصـد شـبکة سـالمندان را خویـشاوندان تـشکیل می دهند. شبکة مردان بزرگ تر و متنوع تر از شبکة زنان است . در مقابل ، زنان سـالمند در مقایسه با مردان حمایت های بیشتر و متنوع تری از اعـضای شـبکة خـود دریافـت می کنند. مردان و زنان در زمینة ارائة حمایت نیز متفاوت عمـل مـی کننـد. متغیرهـای فراوانی تماس و میزان صمیمیت در کنار متغیر جنسیت و وضـعیت تاهـل بـر تبـادل حمایت اجتماعی موثر هستند. سالمندانی کـه تمـاس حـضوری و میـزان صـمیمیت بیشتری با اعضای شبکة خود دارند حمایت های بیشتری را با اعضای شبکه رد و بدل می کنند.
خلاصه ماشینی:
آمار و ارقام موجود تفاوت هایی را بین زنان و مردان سالمند نشان می دهد که مـی توانـد بـر ویژگی روابط و شبکة اجتماعی آنان مؤثر باشد و تفاوت هایی در زمینة فـراهم آوردن نیازهـای آنان (عاطفی ، مالی و غیره ) و نیز برخورداری از حمایت های اجتمـاعی ایجـاد کنـد.
بر این اساس ، پژوهش حاضر بر آن است که ضمن بررسی شبکة روابط اجتماعی سـالمندان (سـالمندانی کـه در سطح شهر تهران زندگی می کنند و آنانی که در خانه های سالمندان به سـر مـی برنـد) تبـادل حمایت های اجتماعی با اعضای شبکه شان را مطالعه ک دن .
برخی تحقیقات نشان داده انـد که شبکه های زنان بیشتر شامل خویشاوندان و همسایگان نزدیک می شود و شـبکه هـای مـردان دوستان و همکاران بیشتری را در خود جای داده است .
در مجموع ، میزان حمایت مالی دریافتی از اعضای شبکه برای زنـان بیـشتر از مـردان اسـت (٠/٣٢= اتا، ٠/٠٠١= معناداری ، ٤/٧-=تی ) که می تواند نشان دهندة وابستگی مالی بیشتر زنان بـه اطرافیان بخصوص خویشاوندان نزدیک باشد.
زنان در مقایسه بـا مـردان تمـاس بیـشتری بـا اعـضای شـبکه دارنـد و حمایت های بیشتری از اعضای شبکه دریافت یا به آن ها ارائه می کنند.
در مورد حمایت هایی که افراد به اعضای شبکة خود ارائه مـی دهنـد مـردان سـهم بیـشتری نسبت به زنان دارند و منبع خوبی برای تـأمین حمایـت مـالی و اطلاعـاتی اعـضای شـبکة خـود هستند و زنان بیشتر تأمین کنندة حمایت عاطفی , عملی , مصاحبتی و مشورتی اند.