شرکتهای تعاونی در ایران: بررسی علل شکست شرکتهای تعاونی مقاله

"بعد از شهریور 1320 و کشیده‌شدن زبانهجنگ بایران که هزینه زندگی بطورسرسام‌آوری سیر صعودی در پیشگرفت و حقوق و مزد غالب مستخدمینو کارگران نمیتوانست حد اقل زندگیرا برای آنها تامین کند کم‌کم فکر تشکیلشرکت تعاونی و کوتاه کردن دستدلالان و واسطه‌های تجارتی قوتگرفت بویژه عده‌ای از اصلاحطلبان کشور که نقش اینقبیلشرکتهای را در بالا بردن سطح زندگیطبقات کم بضاعت اجتماع در کشورهایمتمدن اروپا و امریکا از نزدیک دیدهو تاثیر آن را در بهبود وضع زندگیطبقات کارگر و کشاورز و مزدبگیرانبخوبی احساس کرده بودند تنها راهاوضاع اجتماعی و اقتصادی کشور رااز طریق توسعه شرکتهای تعاونی دانستهبا صمیمیت و علاقمندی خاصی دنبالاین فکر نو اقتصادی و اجتماعی راگرفتند تا بالاخره در قانون سازمانبرنامه که در سال 1327 بتصویبرسید شرکتهای تعاونی برای مدتپنجسال از پرداخت مالیات بر درآمدمعاف گردید و بر اثر همین توجه و اقداماساسی تعداد شرکت تعاونی که در آنتاریخ از 30 شرکت تعاونی و16/780/000 ریال سرمامه تجاوزنمیکرد ظرف پنجسال یعنی در سال1331 به 60 شرکت تعاونی و38/760/000 ریال سرمایه ترقییافت(آمارها نقل از مجله بانکملیایران شماره آذر 1333)البته باتوسعه شرکتهای تعاونی و آشنائی بیشترمدیران و علاقمندان باین قبیل شرکتهاباصول و قواعد و روشهای تعاونی کم‌کمنقائص و عدم کفایت فقط پنج ماده ازقانون تجارت برای پیشرفت شرکتهایتعاونی محسوس گردید و سرانجاممدیران شرکتهای تعاونی و مشوقینامور تعاونی کشور طی پیشنهاداتی ازدولت وقت درخواست کردند که راجعبموضوع تعاونی توجه بیشتری مبذولشود و در اینقسمت پافشاری‌های زیادیکردند تا اینکه در سال 1332 قانونیدر 14 ماده بتصویب رسید این قانونبا وجود اینکه از هر جهت کامل و حاویاصول و روش بین‌المللی شرکتهایتعاونی بود معذلک بواسطه عدماطلاع کافی اولیاء وقت بنام حمایت ازاموال دولت ماده‌ای وارد قانون شدکه از نظر تعاونی یک غلظ فاحشمحسوس میشد."