چکیده:
فهم ایرانیان عصر مشروطیت از مفاهیم سیاسی، موضوع چالش برانگیزی است که می تواند ما را در شناخت بهتر انقلاب مشروطه و علل ناکامی آن یاری کند. «حق» و «قانون» دو مفهوم سیاسی مدرن هستند که در این دوره به دایره مطالبات مردمی وارد می شوند. اما چگونگی درک و دریافت ایرانیان از این مفاهیم، موضوعی است که به آن پرداخته ایم. شعر عصر مشروطه با تمام ویژگی های منحصربه فرد خود، نزدیک ترین منبع موجود به فهم عامه ایرانیان در این دوره از مفاهیم سیاسی به شمار می رود .
The Iranians’ understanding of the political concepts posed in Mashruteh (Constitutional) Period is a challenging issue which can help us better study Iran’s Constitutional Revolution and the grounds for its failure. Right and law are two modern political concepts which entered into this period as part of people’s claims. The Iranians’ image of the said concepts is the basic issue discussed in this study. Poetry of the Constitutional Period، with all its peculiarities، serves as the closest source to the Iranian understanding of the political concepts in the said period.
خلاصه ماشینی:
چنین است که بهار، عدم وقوف افراد را به حقوقشان موجب نادیده گرفتن آن از سوی دیگران میداند: کند قبیلۀ دیگر حقوق او پامال#هر آن قبیله که بر حق خویش واقف نیست (بهار،ص 1159) وحید نیز غفلت ایرانیان را در از دست رفتن حقوقشان مورد تأکید قرار داده: اهل جهان به جنگ و جدل گشته سرفراز#ایرانیان فکندهسرند و قمارباز کوتاه دست چون نشود از حقوق خویش؟#قومی به آس و نرد شده دستشان دراز (وحید،ص 421) انقلاب مشروطه امیدهای فراوانی را نزد شاعران معاصر این انقلاب به عنوان حرکتی در جهت احقاق حقوق مردم و به سر آمدن دستاندازهای به حق مردم،ایجاد میکند؛امیری پس از فتح تهران و خلع محمد علی شاه از سلطنت،از کسب حقوق ملت خبر میدهد: بیا که ملت ایران حقوق خویش گرفت#شبان دادگر از چنگ گرگ میش گرفت چنان موازنه با عدل شد که یکسر مو#نه کم گرفت به میزان حق نه بیش گرفت (امیری،ص 107) صحبت از«حقوق ملت ایران»در بیت اول به مفهوم حقوق سیاسی و مدنی افراد است که معنای جدید«حق»از آن مراد میشود و در مقابل،منظور از«حق» مطرح شده در بیت دوم،راستی و درستی است.