چکیده:
مبادلات تجاری مرزی یکی از شاخص های اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز امرار معاش مردم مرزنشین می باشد و از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه می توانند در کنار هم و با هم از فرصتها و منابع مشترک استفاده نمایند که این امر می تواند منجر به استمرار وپایداری دوستی و تفاهم طرفین، امنیت و رونق اقتصادی و توسعه، ایجاد فرصتهای شغلی و شکل گیری یک نوع مزیت نسبی در مناطق مرزی گردد. علیرغم ظرفیتها و توانهای موجود در مناطق مرزی باید گفت یکی از ویژگی های اصلی این مناطق، دوری از مرکز کشور است این مساله جغرافیایی که بیشتر از طبیعت مناطق مرزی ناشی می شود و این دوری به لحاظ سیاستهای غیرآمایشی و مرکز محور بودن، پیامدهای نامطلوبی را برای مناطق مرزی به همراه دارد که مهمترین آن، محرومیت شدید و حاشیه ای بودن این مناطق و قرار نگرفتن آنها در مسیر امواج آمایشی توسعه کشور است. تنگناهای موجود در دو سوی مرز باعث شده تا کشورهای همسایه برای توسعه مناطق مرزی، عدالت اقتصادی و اجتماعی و نیز افزایش همکاری های متقابل منطقه ای اقدام به ایجاد بازارچه های مرزی نمایند.
در این تحقیق به تحلیل اثرات اقتصادی بازارچه های مرزی در توسعه مناطق مرزی ( نواحی روستایی) پرداخته شده، بر این اساس بازارچه شیخ صالح در استان کرمانشاه به عنوان نمونه انتخاب گردید و با تحلیل داده ها و اطلاعات با استفاده از نرم افزار Spss وArc GIS، با روش توصیفی وتحلیلی به شیوه کتابخانه ای و میدانی (تجربی) - پرسشنامه و مشاهده– اثرات اقتصادی این بازارچه در دو مقطع قبل از تاسیس بازارچه و بعد از آن بر مناطق مرزی اطراف بازارچه مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از این واقعیت است که بازارچه توانسته است اثرات اقتصادی مثبتی بر روی مناطق پیرامون خود برجای گذارد.
Border trade is one of the main indicators of establishment of relations between neighboring countries and business of the border dwellers. Through these markets the border dwellers of neighboring countries can jointly use the common opportunities and resources. This very issue can lead to continuation of friendship and mutual understanding، security، economic growth and development، creation of job opportunities and formulation of a kind of relative advantage in the border areas. Despite ample capacities in the border areas، one of the main features of these regions is distance from the center. This geographical feature that mainly stems from the nature of these areas along with the centripetal policies have left their undesirable impacts on the border areas. One of the consequences of these features is depravation and marginalization of these areas. The existing bottlenecks have pushed the neighboring countries to establish border markets to achieve economic and social justice and also to boost bilateral cooperation.
The present paper is an attempt to study the impacts of the border markets on the development of border areas، with special reference to Sheikh Saleh Border Market. The garnered data was processed with the help of SPSS and GIS software and the processed data was analyzed through descriptive-analytical methods. The findings indicate that the economic condition of the region has undergone considerable changes after the establishment of the market.
خلاصه ماشینی:
"ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچههای مرزی بازتابهای توسعهمناطق مرزی؛مطالعه موردی:بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستانثلاث باباجانی،استان کرمانشاه دکتر عبد الرضا رکن الدین افتخاری*-دانشیار جغرافیا،دانشگاه تربیت مدرس دکتر محمد حسین پاپلی یزدی-استاد جغرافیا،دانشگاه تربیت مدرس عرفان عبدی-کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی روستایی،دانشگاه تربیت مدرس تاریخ دریافت:1388/2/26 تاریخ پذیرش:1388/5/3 چکیده {IBمبادلات تجاری مرزی یکی از شاخصهای اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز امرارمعاش مردم مرزنشین میباشد و از این طریق مردم ساکن در نواحی مرزی کشورهای همسایه میتوانند درکنار هم و با هم از فرصتها و منابع مشترک استفاده نمایند که این امر میتواند منجر به استمرار و پایداریدوستی و تفاهم طرفین،امنیت و رونق اقتصادی و توسعه،ایجاد فرصتهای شغلی و شکلگیری یک نوعمزیت نسبی در مناطق مرزی گردد.
تأثیرات بازارچه روی ساختارهای اقتصادی از دیدگاه مسئولین بازارچه و شورایروستا (به تصویر صفحه مراجعه شود)با توجه به جدول شماره 6 ملاحظه میشود که مسئولین و شورای روستا براین عقیدهاندکه بعد از ایجاد بازارچه شاهد بهبود ساختارهای اقتصادی در سطح روستاهای منطقه (پیرامون بازارچه)بودهایم و اکثر شاخصهای مورد بررسی در سطح معناداری کمتر از 05،0بودهاند،بنحوی که میزان درآمد و ایجاد اشتغال نسبت به دوره قبل افزایش،بیکاری در سطحروستاها کاهش و میزان انگیزه سرمایهگذاری نیز افزایش داشته است.
فقط با ایجادبازارچه شاهد کاهش محسوس در تولیدات زراعی و دامی بودهایم بیانگر این واقعیت استکه بازارچه در این مؤلفه نتوانسته تأثیر مثبتی برجای گذارد و حتی روی آن تأثیر منفی داشتهاست اما در مجموع با محاسبه این شاخصها که در سطح معناداری 000،0 قرار دارد میتوانکه فرضیه 0H را میتوان به نفع 1H رد کرد و عنوان نمود بازارچه مرزی شیخ صالح رویساختارهای اقتصادی در نواحی پیرامونی خود اثرات مثبتی داشته است."