چکیده:
هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی خانواده درمانی سیستمی بوئن بر افزایش تمایزیافتگی و بهبود کارکرد خانوادههای دارای فرزند معتاد انجام شده است. روش: این مطالعه از نوع طرحهای شبهآزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه است. گروه نمونهی این پژوهش به طور داوطلبانه از میان مراجعان مجرد معتاد و اعضای خانوادههای آنها از چهار مرکز درمانی اعتیاد انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (5 خانواده 4 نفره) و گواه (5 خانواده 4 نفره) جایگزین شدند. گروه آزمایش، هشت جلسهی دو ساعته بر اساس تئوری سیستمی بوئن تحت خانواده درمانی قرار گرفتند و در این مدت، گروه گواه فقط درمان متعارف بهزیستی/وزارت بهداشت را دریافت میکردند. پرسشنامههای تمایزیافتگی و ابزار سنجش خانواده بر روی هر دو گروه اجرا شد. یافتهها: خانواده درمانی سیستمی بوئن موجب افزایش تمایزیافتگی و بهبود کارکرد افراد معتاد و اعضای خانوادههای آنها شد. بحثونتیجهگیری: افراد معتاد و خانوادههای آنها تمایزیافتگی پایینی دارند که این امر موجب بدکارکردی خانواده میشود. خانودهدرمانی سیستمی بوئن میتواند در این زمینه کاربرد داشته باشد.
Objective: The purpose of this study was to investigate the effectiveness of Bowen’s Family System therapy on increasing of differentiation and improving of family function in families with addicted children.
Method: The research design of this research was semi experimental design namely: pre test-post test with witness group. The sample was selected voluntarily among referred bachelor addicts and their family members in 4 therapeutic centers، and divided to experimental (5families with 4 members)، and witness groups (5families with 4 members)، randomly. The experimental group was under training on the basis of Bowen’s family system therapy in 8 sessions. Each session was done for 2 hours. The witness group was under standard treatment of national protocols of Ministry and Health and Social Welfare Organization. The differentiation questionnaire and family function assessment were administered among two groups.
Results: The result showed that Bowen’s Family System therapy increased differentiation and improved the function of addicted persons and their families.
Conclusion: The addicted persons and their families have low differentiation that can be caused to family dysfunction. Bowen’s Family System therapy can be useful in this purpose.
خلاصه ماشینی:
"گروه نمونهی این پژوهش به طور داوطلبانه از میان مراجعان مجرد معتاد و اعضای خانوادههای آنها از چهار مرکز درمانی اعتیاد انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (5 خانواده 4 نفره) و گواه (5 خانواده 4 نفره) جایگزین شدند.
شواهد رو به رشدی نیز وجود دارند که درمان خانواده محور کارکرد خانواده را بهبود میبخشد و در این زمینه نسبت به رویکردهای دیگر برتری دارد(افارل 3 ، 2003)، همانطور که کافمن(1980) نیز عنوان کرد، خانواده درمانی بعد مهمی از درمان سوءمصرف مواد در دهه اخیر شده است.
جدول1: عناوین و اهداف جلسات درمانی جلسه عناوین و اهداف درمانی اول آشنایی با اعضاء، کمک به درک مشکل اعتیاد و عوامل خانوادگی مؤثر در آن و تأثیر آن بر خانواده دوم ارزیابی خانواده، ترسیم ژنوگرام اعضاء و بررسی الگوهای آنها سوم آشنایی با مفهوم تمایزیافتگی و توضیح در مورد جدایی افکار از احساس و جدایی فرد از خانواده، ارزیابی افراد در این خصوص چهارم آشنا کردن اعضاء با مفهوم هم وابستگی و چگونگی بهبودی در آن پنجم آشنایی خانواده با مفاهیم مثلث سازی و نظام عاطفی خانواده هسته ای و تأثیر آنها در ایجاد و تداوم مشکل ششم آشنایی خانواده با مفاهیم فرافکنی خانوادگی و گسلش عاطفی و تأثیر آنها در مشکلات خانواده هفتم آشنایی اعضاء با وضعیت همشیرها و فرآیند انتقال چند نسلی هشتم مروری بر تمامی جلسات و راهبردهای نهایی برای بهبود وضعیت یافتهها آمارههای توصیفی متغیرهای مورد مطالعه به تفکیک نوع آزمون و گروه در جدول زیر ارائه شده است."