خلاصه ماشینی:
"از زیگورات هفت تپه نیز تنها اولین سکوی آن باقی مانده و بیشترین اطلاعات را درباره زیگورات چغازنبیل در اختیار داریم که هم از نظر ساخت و هم از نظر نقشه زیگوراتی کاملا متفاوت از تمامی زیگوراتهایی است که تاکنون در ایران و بین النهرین شناسایی شدهاند»(ملک شهمیرزادی،1381، 37).
به نظر میرسد بزرگترین هدف و نقشه حکومت اونتاش گال این بوده است که گروههای مختلف آیینها و مذاهب را به دور هم گرد آورد و به پیروی از همین نقشه،سرانجام معبد بزرگ پایتخت جدیدش که دارای دو طبقه بوده،ساخته شده است»(همان،53).
از آنجا که در این نوشته به زیگورات چغازنبیل و معماری آن پرداخته میشود و دورهای که این بنا در آن احداث شده،عیلام میانی است،سعی شده به این دوره خاص هنر و تمدن عیلام پرداخته شود.
به نظر می رسد با توجه به تشابه ظروف به دست آمده از این لایه،ارتباط اقتصادی میان تمدن سیلک چهارم،شوش و بین النهرین برقرار بوده است.
در خصوص تاریخ دقیقتر احداث بنا میتوان گفت«زیگورات سیلک در 4750 سال پیش ساخته شده است،یعنی 650 سال کهنتر از قدیمیترین اثر معماری مذهبی بین النهرینی است»(گفتوگو با دکتر صادق ملک شهمیرزادی،1382،22).
در این منطقه تپههای باستانی بسیاری وجود دارد و ما در اینجا به بررسی تپه کنار صندل میپردازیم که در آن آثاری از بنای زیگورات یافت شده است.
در سطح بیرونی طبقه اول و دوم تغییراتی جهت زیبایی بنا به وجود آوردهاند به این صورت که نمای بیرونی سکوی اول را با نیم برجهایی به قطر 5 متر که فاصله بین آنها با دیگری 2 متر است تزیین کردهاند."