چکیده:
هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای نارسایی های آموزش و تربیت شهروندی در برنامـه ی درسـی دوره ی راهنمایی تحصیلی از دیدگاه کارشناسان و معلمان شهر قزوین اسـت . ایـن پـژوهش از نظـر مقصد و هدف ، از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر شیوه ی اجرا، روش پـژوهش زمینـه ای را بکـار برده است . جامعه و نمونه ی آماری پژوهش شـامل دو گـروه آزمـودنی بـا جزئیـات زیـر مـی باشـد: کارشناسان برنامه ریزی و آموزش مقطع راهنمایی آموزش و پرورش شهر قزوین و اسـاتیدی کـه در سطح دانشگاههای قزوین دروس تحلیل محتوا، ارزیابی کتاب هـا و برنامـه ریـزی درسـی را تـدریس می کنند که مجموع این دو گروه با عنوان کارشناس ٣٠ نفر بوده است . -معلمان مقطع راهنمایی تحصیلی شهرستان قزوین (اعم از زن یا مرد) که تعداد آن ها در مدارس مقطع راهنمایی بر اساس آمار ارایه شده ، ٢٧٢٧ نفر بوده و با بهره گیری از فرمول نمونه گیری تعداد ٢٤١ نفر از آن ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. سپس از معلمان دوره ی راهنمایی تحصیلی به روش تصادفی طبقه ای ، حجم نمونه ی مورد نظر انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها،
خلاصه ماشینی:
نتیجه ی کلی پژوهش نشان داد که : بین دیدگاه معلمان و کارشناسان ، به لحاظ نارسایی ابعاد تربیت شهروندی (اجتماعی ، فردی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی ) در برنامه ی درسی دوره ی راهنمایی تحصیلی ، تفاوت معنادار آماری وجود دارد.
لـذا، تربیـت و تقویـت مهارت های شهروندی باید از راه آموزش درست اندیشیدن - نه تنها در برنامه ی درسی خاصی مثـل علوم اجتماعی یا ادبیات بلکه به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از برنامه ی درسی همه ی دروس مقطع راهنمایی تحصیلی - نمود یابد، اما متاسفانه با بررسی و تحلیل محتوای برنامه های تربیتی مـشخص می شود که توجه به نیازهای یاد شده به عنوان مبانی تربیت شهروندی و ارتقای تربیـت مـدنی ، بـا هدف توسعه ی پایدار، به ندرت مورد نظر قرار گرفته و تناسـب نداشـتن برنامـه هـای درسـی نظـام آموزش و پرورش با بسیاری از نیازهای جدید، بـویژه نیازهـای سیاسـی - اجتمـاعی و فرهنگـی بـه روشنی مشاهده می شود.
در پژوهش آشتیانی و همکـاران (١٣٨٥) کـه بـا هـدف ارزیـابی و اولویـت بنـدی مهـارت هـای شهروندی مورد نیاز برای تدریس آن ها در مقطع دبستان انجام پذیرفت ، به ترتیب متغیرهای مـردم سالاری ، مشارکت سیاسی ، انجمن های محلی ، هنجارهای اجتماعی و مولفه های اقتصادی بیش ترین حد امتیاز را به خود اختصاص دادند که پیشنهاد شده تا طراحی برنامه ی درسی بیش از همه بر این اولویت ها متمرکز شود ( آشتیانی و همکاران ، ١٣٨٥).
فرضیه ی پنجم : بین دیدگاه معلمان و کارشناسان ، به لحاظ نارسایی بعد سیاسی تربیت شهروندی در برنامه ی درسی فعلی دوره ی راهنمایی تحصیلی تفاوت معنادار آماری وجود دارد .