خلاصه ماشینی:
Qom Uni. Ali Sheikholeslam Prof.
Tehran Uni. Ahad Faramarz Qaramaleki Prof.
مهمترین مسئله در بخش نظری عبارت است از بحث درباره شأن و منزلت اخلاقی انحصاری انسان که به اعتقاد بسیاری، ویژگی همه نظریههای اخلاقی موجود است و در مقابل، طرح نظریههای بدیل که برای حیوانات و یا کل طبیعت نیز شأن اخلاقی میپذیرد.
. (همان: 26 ـ 19) پیتر سینگر 4 نیز در کتاب اخلاق عملی (Singer: 1993) ضمن مباحث اخلاق محیط زیست به مسئله شأن اخلاقی پرداخته است.
جان بنسون 5 در کتاب اخلاق محیط زیست به بحث جایگاه اخلاقی مستقل انسان و دیگر موجودات پرداخته که بحث شأن اخلاقی موجودات نیز در ضمن مباحث آن آمده است.
البته او در کتابی با عنوان شأن اخلاقی، وظایف در برابر اشخاص و دیگر موجودات (Warren, 1997) بهصورت تفصیلی به نظریات مطرحشده در مورد شأن اخلاقی پرداخته است.
نکته اساسی و درخور توجه در این مباحث، جایگاه اخلاقی مستقل انسان و دیگر موجودات است.
نظریات انسانمحور در این دیدگاه، تنها انسان دارای ارزش ذاتی و منزلت اخلاقی است؛ یعنی هر انسانی فقط در برابر انسان دیگر، بهمثابه یک فاعل اخلاقی دارای مسئولیت است و هیچ مسئولیت بالذات و اولیه اخلاقی در مورد حیوانات یا اشیای بیجان ندارد.
نظریه فاعلیت اخلاقی 14 این نظریه در فلسفه اخلاق از آن وظیفهگرایانی است که معتقدند شأن اخلاقی، نه برای همه انسانها، بلکه فقط برای انسانهایی است که بتوانند فاعل اخلاقی باشند.
(همان) استدلال عمده این دیدگاه این است که فقط همه موجودات مدرک میتوانند نگران آن چیزی باشند که برای آنها رخ میدهد.