چکیده:
در پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه کاربرد عبارتهای احتیاط آمیز در مقالات علمی - پژوهشی زبان فارسی در رشته های شیمی و ادبیات پرداخته شده است. استفاده از عبارتهای احتیاط آمیز نقش عمده ای در گفتمان علمی داشته و درواقع ابزاری است که بیانگر تردید نویسنده و عدم قطعیت گزاره بوده و نویسنده با استفاده از آنها میتواند عدم پایبندی کامل به ارزش صدق یک گزاره را نشان دهد. پیکره مورد بررسی شامل یکصد و چهارده مقاله (پنجاه و هفت مقال ه شیمی ، پنجاه و هفت مقاله ادبیات) میباشد. در این تحقیق عبارتهای احتیاط آمیز به شش گروه فعل وجهی، فعل اصلی، قید، اسم، صفت و ارجاع تقسیم شده است. نتایج تحلیل نشان میدهد توزیع عبارتهای احتیاط آمیز در دو رشته ادبیات و شیمی متفاوت است، بطوری که بسامد این ابزار در رشته ادبیات بیشتر از شیمی است و این مسئله به دلیل طبیعت متفاوت و ماهیت استدلالهای مربوط به دو رشته یاد شده میباشد. در مورد انواع مختلف عبارتهای احتیاط آمیز مشاهده شده در هر دو رش ته، عبارات قیدی بیشترین و صفات احتیاط آمیز کمترین بسامد را دارا میباشند. با مقایسه بسامد شش گروه یاد شده بین دو رشته نیز میتوان ادعا کرد در میزان کاربرد ارجاع و افعال وجهی احتیاط آمیز در مقالات ادبیات و شیمی تفاوت معنی داری وجود دارد، به طوری که ارجاع در ادبیات ، و افعال وجهی در شیمی کاربرد بیشتری دارد.
The present paper studies hedges in Persian academic papers.
Hedging has an important role in academic discourse; in fact it is a device expressing a writer's degree of certainty or doubt about a proposition. In this study، a collection of 114 academic papers (57 papers in the field of chemistry and 57 papers in the field of Persian literature) have been analyzed. The results show that the distribution of hedges in chemistry and Persian literature papers are different. Hedging is more frequent in literature papers; this is due to the different nature of reasoning in the two fields. As for the different kinds of hedges، in both fields adverbs are the most frequent and adjectives are the least frequent hedges.
خلاصه ماشینی:
با مقایسة بسـامد شـش گروه یاد شده بین دو رشته نیز میتوان ادعا کرد در میزان کاربرد ارجاع و افعال وجهی احتیـاط آمیـز در مقالات ادبیات و شیمی تفاوت معنی داری وجود دارد، به طوری که ارجاع در ادبیـات ، و افعـال وجهی در شیمی کاربرد بیشتری دارد.
ارزش احتمال یا میزان معنـی داری مربـوط به آزمون یک طرفه کوچکتر از ٠/٠٥ میباشد؛ بنابراین فرضیة صفر رد و فرضیة دیگر تأییـد میشود؛ یعنی عبارتهای احتیاط آمیز در مقالات رشـتة ادبیـات نسـبت بـه شـیمی بـه میـزان بیشتری به کار رفته اند و تفاوت مشاهده شده نیز حائز اهمیت آماری میباشد.
(رجوع شود به تصویر صفحه) حال در هر دو رشته به طور جداگانه به بررسی و مقایسه بسامد انواع مختلف عبارتهـای احتیاط آمیز (شش گروه یاد شده ) میپردازیم تا مشخص شـود آیـا تفـاوت معنـی داری بـین مقوله های مختلف مشاهده میشود یا خیر؟ فرضیۀ سوم : Ho: نسبت انواع مختلف عبارتهای احتیاط آمیز (فعل وجهی ، فعل اصلی ، قید، اسم ، صفت و ارجاع ) در مقالات ادبیات با هم برابر است .
نتایج این پژوهش نشان میدهد بسامد عبارتهای احتیاط آمیز به کار رفته در مقالات علمی - پژوهشی در رشته های مختلف با هم متفاوت است .
Hedging and discourse : Approaches to the analysis of a pragmatic phenomenon in academic texts (115 – 133).
Hedging and discourse : Approaches to the analysis of a pragmatic phenomenon in academic texts (115 – 133).