Abstract:
انجام انتخابات مجلس شورای ملی در ایران دارای یک سابقه نود ساله است.کیفیت و چگونگی انجام انتخابات بستگی به عوامل متعددی داشته که مهمترین آنها را میتوان در دو عامل دولت و جو عمومی جامعه جستوجو کرد.در این میان بدون شک مطبوعات را نیز میتوان به عنوان یکی از عوامل مؤثر بر جریان انتخابات مجلس نام برد. در طول دورههای مختلف قانونگذاری،اقبال مردم نسبت به انجام انتخابات متفاوت بوده است. گاهی انجام انتخابات همراه با بروز شور و شعف و هیجان سیاسی در میان مردم بوده و گاهی سکون و رخوت جایگزین شور و هیجان میشده است.به تبع آن،مطبوعات نیز در ارتباط با انتخابات وضعیت مشابهی داشتند.گاهی زمان انتخابات،صفحات جراید مملو از اخبار،گزارشات و آگهیهای تبلیغاتی و انتخاباتی میشده و زمانی نیز از سوی دولت، مطبوعات وظیفهای جز ابلاغ اخبار انتخابات به مردم را نداشتهاند. در میان تمام دورههای انتخاباتی مجلس شورای ملی،بدون شک انتخابات چهاردهمین دوره مجلس حکایتی جدا و حدیثی مفصلتر از بقیه دارد. این انتخابات در سال 1322 انجام شد و اهمیت ویژه آن،بدین سبب است که پس از گذشت سالها نخستین باری بود که انتخابات در فضایی آزاد انجام میشد.علی رغم آنکه در سوم شهریور 1320،بر اثر هجوم نیروهای متفقین به ایران،رضا شاه به خارج از کشور گریخت،لیکن انتخابات دوره سیزدهم مجلس تقریبا در دوره سلطنت او و در شرایطی انجام شد که دیکتاتوری با تمام شدت در سراسر کشور برقرار بود.از سویی دیگر به دنبال وقایع سوم شهریور 1320،نیروهای متفقین(بریتانیا،شوروی)وارد ایران شده و تا سال 1324 در ایران باقی ماندند بنابراین، انتخابات مجلس چهاردهم در هنگام حضور نیروهای خارجی در ایران انجام شد.البته حضور نیروهای خارجی،ضعف قدرت دولت ایران،سلطنت تازه هنگام محمد رضا پهلوی و از هم پاشیدن قوای نظامی و انتظامی ایران از جمله عواملی بودند که در ایجاد و تشدید فضای باز سیاسی در سال 1322 مؤثر بودند. در چنین فضایی،انتخابات مجلس چهاردهم آغاز شد.وجود آزادی کامل مطبوعاتی سبب حضور همهجانبه روزنامهها و مجلات در انتخابات شد. فعالیت مطبوعات در آن زمان نقطه درخشانی در کارنامه جراید در ایران است که بنا به اهمیت موضوع بحث این مقاله را اختصاص به بررسی نقش 2Lمطبوعات در انتخابات مجلس چهاردهم دادیم.این بحث در دو قسمت عرضه میگردد.در قسمت نخست مباحث مطرخ شده از سوی جراید در خصوص موضوعات اساسی انتخابات بررسی میشود.با طرح این مباحث تصویر شفاف و دقیقی از وضعیت سیاسی،اجتماعی و فرهنگی آن زمان ایران توسط مطبوعات به مردم ارائه شد.واقعیات به طوری عریان مورد بحث قرار گرفت و این وضعیت به نحوی بود که میتوان گفت مطبوعات آیینه تمامنمای جامعه شده بودند.در همیت قسمت و در این رابطه نقش جراید در تشویق مردم به شرکت در انتخابات نیز مورد بررسی قرار میگیرد. در قسمت دوم تأثیر تبلیغات مطبوعات و جراید برروی روند انتخابات و میزان حضور مردم در آن بررسی میشود.البته لازم به ذکر است که در این زمان رادیو تهران نیز سالهای اولیه حیات خود را میگذرانید و به همین علت و نیز به دلیل وابستگی آن به دولت نمیتوان نقش خاصی برای آن در انتخابات قائل شد. به هر روی بحث مطبوعات و انتخابات مجلس چهاردهم،نموهای تمام عیار از نقش مطبوعات در وقایع سیاسی و اجتماعی ایران است که جای دارد بهطور مفصلتری مورد بررسی قرار گیرد.
Machine summary:
"بعضی از رجال و اعیان سابق که دارای وجهه ملی در مردم تهران میباشند،لازم است درب خانه خود را که سالها بسته بودند به روی مردم باز و با آهنگ انتخاب ملی و آزاد دوره چهاردهم همآواز گردیده،صریحا مردم را دعوت به اتحاد و یگانگی نموده و صلحای ملت را تشویق به شرکت در انتخابات فرموده و معایب کنارهگیری از این حق ملی بزرگ را گوشزد عامه نمایند.
بنا به گزارش کلانتری 2 ساعت 01 صبح در حوزه انتخابات مسجد سپهسالار آقای مهدوی که یکی از اعضای انجمن است از حوزه خارج با صدای بلند مردم را اطراف خود جمع و اظهار نمود مردم،اعضای این انجمن اعمال نفوذ مینمایند لقانطه عضو انجمن(غلامحسین مولایی)طرفدار سرمایهداران است و پول گرفته مردم به طرف انجمن ریخته قصد بینظمی را داشته جلوگیری،سپس آقای مهندس فریور که یکی از کاندیداها است بر روی سکو ایستاده شروع به سخنرانی و مخالفت با غلامحسین مولایی نموده و مردم را تشویق مینمود که گول نخورده پول نگیرند و برای هرگونه پیشآمد خود را حاضر نمایند.
»63 علی رغم آنکه گزارشات انجمن مرکزی نظار انتخاب تهران در خصوص نحوه برگزاری انتخابات همه روزه در جراید به چاپ میرساند ولی تخلفات شهرداری تهران و پارهای از مقامات دولتی و نیز برخی از اعضای انجمنهای فرعی و اصلی نظار رو به افزایش بود و این موضوع سبب شدیدترین بحران سیاسی گشت.
نگاهی به تیترهای صفحه اول روزنامه ستاره در روزهای یازدهم و دوازدهم آذرماه بیانگر ابعاد تبلیغات و فعالیت جراید در این رابطه است: «انتخابات تهران باطل است،باید تجدید شود-مذهب،تهران را نجات میدهد-یا ضامن آهو-نصر من الله و فتح قریب-شرکت بازار در انتخابات."