خلاصة:
امروزه کشاورزان به دلیل کمبود منابع آبی برای آبیاری مزارع خود با مشکل مواجه هستند و برای رفع این مشکل به استفاده از منابع آبی نامتعارف مانند پساب ها روی آورده اند. از این رو در این تحقیق تاثیر آبیاری با آب رودخانه که حاوی پساب می باشد بر خصوصیات خاک مورد آزمایش قرار گرفته است. در این تحقیق در دو سال متوالی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ دو مزرعه شالیزار و گل کلم که با آب رودخانه و چاه واقع در روستای زیارت آبیاری می شدند، نمونه برداری از عمق ۰ تا ۳۰ سانتی متری سطح خاک، در مراحل قبل از کاشت، کاشت، داشت و برداشت انجام شد. دو مزرعه شالیزار و گل کلم نیز که با آب چاه آبیاری می شدند به عنوان نقاط شاهد انتخاب شد. نتایج آنالیز های پارامتر های خاک نشان داد درصد کربن آلی خاک در اراضی برنج با مقدار میانگین ۱۴/۱ بیشتر از اراضی گل کلم با مقدار میانگین ۰۱/۱ و اسیدیته خاک در اراضی گل کلم با مقدار میانگین ۵۱/۷ بیشتر از اراضی برنج با میانگین ۹/۶ بوده است. همچنین میزان شوری خاک در صورت استفاده از آب رودخانه و چاه طی مراحل کاشت کاهش یافت. میزان ازت و پتاسیم در مزرعه برنج و در صورت استفاده از آب رودخانه، افزایش یافت. از سوی دیگر همه ی پارامتر های خاک مزرعه هایی که با آب چاه و رودخانه آبیاری شده اند با هم تفاوت معناداری داشتند. نتایج همچنین نشان داد که در مراحل مختلف کشت محصولات همه فاکتور های خاک تفاوت معناداری داشتند. همچنین مشخص شد که پارامتر های خاک مزرعه ها در سال دوم با سال اول تفاوت معناداری نداشتند.
Population growth and rising water demand make our country, which is part of the
world's arid regions, on the brink of a crisis of water. Water scarcity is one of the
challenges that the world faces today. Water resources constraints have attracted
the attention of researchers and authorities to the fundamental use of
unconventional waters such as saline water and urban and industrial wastewater.
Among the low quality water sources, municipal wastewater is less expensive and
considered attractive for irrigation in water-scarce regions. This wastewater is
composed of 99.9% water together with small concentrations of suspended and
dissolved organic and inorganic solids. It generally contains carbohydrates, lignin,
fats, soaps, synthetic detergents, proteins and their decomposition products. It may
also include a broad spectrum of contaminants such as macro- and micronutrients
for plants, salts and specific ions, and inorganic substances, including a number of
toxic elements such as heavy metals. The composition of wastewater, however,
differs widely from place to place, even within a country. High energy costs,
technology requirements and frequent problems with maintaining treatment plants
render wastewater treatment ineffective for use in most developing countries. The
results of water comparison showed nitrogen and acidity of wastewater were
significantly higher than well water. The results of analysis of soil parameters
showed that soil carbon in rice lands with an average value of 1.14 was higher than
cauliflower with an average value of 1.01 and Soil acidity in cauliflower lands with
a mean value of 51.5 was higher than rice land with an average of 6.9. On the other
hand, all soil parameters of the fields that are irrigated with well water and
wastewater have a significant difference. As a result, the water used to irrigate it
has a direct impact on soil factors, so that soil factors in irrigated fields have higher
values relative to irrigated wells. The presence of solids in sewage and municipal
wastewater, by increasing organic carbon, salinity and reducing soil acidity, have
caused changes in physical indices such as porosity reduction, permeability, water
diffusion and water conductivity, or density increase, penetration resistance and
soil density. The effect of changing the amount of these parameters on the soil is to
destroy the soil structure, reduce the rate of penetration and movement of water,
create runoff and soil erosion, which has an adverse effect on the plant due to
reduced water holding capacity, reduced water and nutrient uptake, decreased
growth And performance.
ملخص الجهاز:
نتایج و بحث به منظور نشان دادن معنی داری اثر متقابل آّب آبیاری (رودخانه و چاه) بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک زمین های تحت کشت(برنج و گل کلم) در چهار دوره نمونهگیری (قبل از کاشت،کاشت،داشت و برداشت) از روش تجزیه واریانس مرکب برای پارامترهای مقادیر هدایت الکتریکی، اسیدیته، ازت، کربن، پتاسیم و چگالی استفاده شد.
نتایج تجزیه واریانس آزمایش کرت های خرد شده در واحد زمان مربوط به سه منبع تغییرات (محصول، آب و مراحل کاشت) در سال اول (جدول 2) نشان داد که در هر دو محصول (گل کلم و برنج) و هردو آب (چاه و رودخانه) در مراحل مختلف کاشت (قبل از کاشت، کاشت، داشت و برداشت) از بین فاکتورهای خاک فقط هدایت الکتریکی، ازت و کربن به دلیل داشتن ضریب Sig بالاتر از 05/0 با هم تفاوت معناداری نداشتند و بقیه فاکتورها یعنی پتاسیم، جرم مخصوص و اسیدیته که ضریب Sig کمتر از 05/0 داشتند، تفاوت معنادار بود.
نتایج تجزیه واریانس آزمایش کرت های خرد شده در واحد زمان مربوط به دو محصول مختلف در سال دوم (جدول3) نشان داد که در دو محصول مختلف یعنی گل کلم و برنج، غیر از هدایت الکتریکی، بقیه فاکتورهای خاک یعنی پتاسیم، کربن، نیتروژن، چگالی و اسیدیته خاک تفاوت معناداری دارد.
نتایج تجزیه واریانس آزمایش کرت های خرد شده در واحد زمان مربوط به سه منبع تغییرات (محصول، آب و مراحل کاشت) در سال دوم (جدول 5) نشان داد که در هر دو محصول (گل کلم و برنج) و هردو آب (چاه و پساب) در مراحل مختلف کاشت (قبل از کاشت، کاشت، داشت و برداشت) همهی فاکتورهای خاک یعنی هدایت الکتریکی، پتاسیم، کربن، نیتروژن، چگالی و اسیدیته که ضریب Sig پایینتر از 05/0 دارند، تفاوت معناداری دارند.