خلاصة:
سرمایه گذاری برای ایجاد موسسات آموزشی و در راس آن تاسیس مدارس برای کودکان و نوجوانان از اهتمام ویژه ای در منظومه فکری رهبران فرقه بهایی برخوردار بوده است. حال پژوهش با طرح این پرسش اساسی که دلائل و زمینههای سیاسی-فرقه ای تاسیس و توسعه مدارس بهایی در تاریخ معاصر ایران کدام است؟ دریافته است که بهائیت به عنوان تشکیلات سیاسی به دلائل مختلفی چون توصیه رهبران، تبلیغ آیین، همسوسازی فکری جامعه ایرانی، آموزش نسلی جامعه بهایی، حراست از تفکرات مذهبی و سیاسی فرقه، ایجاد و یا تقویت اتحاد و همبستگی بین بهاییان، جذب غیربهاییان از مدرس و معلم تا دانش آموز، تبلیغ سیاسی با برجسته انگاری نقش بهاییان در فرآیند اصلاحات به خصوص در آموزش و پرورش نوین ایران و در نهایت مقابله با بینش انتقادی نسبت به فرقه بهاییت، تاسیس و توسعه مدارس را در دستور کار خود قرار داد. علاوه بر این تعاملات با حکومتها و برخورداری از حمایتهای خارجی در این مساله موثر بوده است.
Educational investment and spending a lot of money to establish educational institutions and, above all, the establishment of schools for children and adolescents has been a special concern in the intellectual system of national and local leaders of the Baha'i sect. In this regard, the focus of its leaders was on classical and school education and due to the great impact on the community of children and adolescents. Therefore, the construction and expansion of schools, attracting material and spiritual support of the Baha'i community and even government elements, attracting efficient teachers, preparing lessons and trainings related to the Baha'i religion has been a special concern in order to propagate and scientific enhancement of its followers against suspicions or propaganda of dissidents . Now, the research with the help of written and oral documents, in a descriptive-analytical method and with the basic question of what the reasons and political-religious contexts for the establishment and development of Bahai schools are in the contemporary history of Iran, Found that The Bahaism as a religious and political organization for various reasons such as the advice of cult leaders, propagation of religion, intellectual alignment of Iranian society, generational education of the Bahai community, protection of religious and political thought of Baha'i adolescents and youth, creating or strengthening unity and solidarity among thinkers And Baha'i teachers, attracting non-Baha'is from teachers to students, political propaganda by highlighting the role of Baha'is in the reform process, especially in modern education in Iran, and finally countering the anti-Baha'i vision, has put the establishment and development of schools his agenda. In addition, interactions with governments and foreign support have been effective in this regard
ملخص الجهاز:
حـال پـژوهش بـا طـرح ایـن پرسش اساسی که دلائل و زمینه های سیاسی-فرقه ای تاسیس و توسعه مدارس بهـایی در تـاریخ معاصـر ایران کدام است ؟ دریافته است که بهائیت به عنوان تشکیلات سیاسـی بـه دلائـل مختلفـی چـون توصـیه رهبران ، تبلیغ آیین ، همسوسازی فکری جامعه ایرانی، آموزش نسلی جامعـه بهـایی، حراسـت از تفکـرات مذهبی و سیاسی فرقه ، ایجاد و یا تقویت اتحاد و همبستگی بین بهاییـان ، جـذب غیربهاییـان از مـدرس و معلم تا دانش آموز، تبلیغ سیاسی با برجسته انگاری نقش بهاییان در فرآینـد اصـلاحات بـه خصـوص در آموزش و پرورش نوین ایران و در نهایت مقابله با نگرش انتقادی جامعه ایرانـی نسـبت بـه فرقـه بهـایی، تاسیس و توسعه مدارس را در دستور کـار خـود قـرار داد.
لذا پژوهش به روش توصیفی- تحلیلـی در پـی پاسخ به این سئوال اساسی و بنیادین بوده است که دلائل و زمینه هـای سیاسـی- مـذهبی تاسـیس و توسعه مدارس بهایی در تاریخ معاصر ایران کدام است ؟ در خصوص ادبیات یا پیشینه پژوهش بایستی گفت گرچه درخصوص فعالیـت هـای آموزشـی بهاییان پژوهش هایی عمدتا توسط پیروان اهل قلـم آن فرقـه در قالـب هـای مختلـف و در راسـتای مستندسازی فعالیت هایشان صورت گرفته است ، لیکن در نقد اساسی بایستی گفت که متاسـفانه ایـن آثار عمدتا فاقد رویکرد تحلیلی هستند.
نه تنها اساسا در داخل ایران پژوهشـی اختصاصـی در خصوص تاسیس و توسعه مدارس بهایی و مهم تر از همه دلائل و زمینه هـای سیاسـی- فرقـه ای آن مورد توجه نبوده ، بلکه معدود پژوهش های صورت گرفته عموما توسط عناصـر ایـن فرقـه و غالبا در راستای سیاست های تبلیغـی و احتمـالا فرافکنـی از اهـداف و نیـات سیاسـی و مـذهبی رهبران این فرقه از تاسیس و فعالیت این گونه مدارس و نیز به مانند تاریخ نگاری یهودی، مظلوم - نمایانه بوده است .