Abstract:
یکی از موضوعات بسیار مهم چند دهۀ اخیر در عرصۀ بینالمللی، حقوق بشردوستانه است. هدف حقوق بشردوستانه حمایت از افراد بشر در زمان جنگ و ایجاد محدودیت در استفاده از برخی ابزارها و روشها در جنگ است. درواقع، حقوق بشردوستانه به اصولی اشاره دارد تا در جنگها اقدامات غیرانسانی محدود شوند. امام خمینی (ره) که فرماندهی هشت سال جنگ را بر عهده داشتهاند، بر مبنای احکام و مقررات اسلام، بهشدت به این قواعد و مقررات پایبند بودند و با وجود نقض این دسته از مقررات از سوی ارتش بعثی عراق، هرگز اجازه ندادند رزمندگان اسلام آن را نادیده بگیرند. پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین دیدگاه امام خمینی (ره) راجع به حقوق بشردوستانه، به این پرسش اساسی پاسخ خواهد داد که اصول اساسی حقوق بشردوستانه از دیدگاه ایشان شامل چه مواردی میشود؟ نتیجۀ کلی که از این پژوهش حاصل شد نشان میدهد که رعایت رفتار انسانی، نفی اعتدا در درگیریهای مسلحانه، تفکیک بین افراد نظامی و غیرنظامی، محدودیت در کاربرد تسلیحات، رعایت تناسب و ضرورت در اقدامات نظامی، محبت و مهربانی با اسیران جنگی و حفاظت از محیطزیست بهمنزلۀ مهمترین اصول حقوق بشردوستانه در اندیشۀ امام خمینی (ره) مورد توجه بوده است.
Some experts of Selection and Election theories believe that fundamental similarities and dissimilarities exist between Velayat-e-Faghih as a system of governance and democracy and its elements. However، as it is based on the Islamic school of thought، the system of Velayat-e-Faghih (Leadership) and its inherent requirements and democracy in its customary or Human Rights-based form، are different by nature. This discussion seems necessary due to the fact that in the course of their careers a number of scholars in both doctrines have revised their views. Based on a descriptive analysis review of perspectives portrayed by two academics who value the fore mentioned theories، this article finds that in one hand achieving democracy and its elements as intended in customary and Human Rights based regimes is not possible through a theocracy، On the other hand، both hypothesis only acknowledge democracy،its elements and its establishment through Velayat-e-Faghih's system.
Machine summary:
"پژوهش حاضر به شیوة توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین دیدگاه امام خمینـی (ره ) راجـع به حقوق بشردوستانه ، به ایـن پرسـش اساسـی پاسـخ خواهـد داد کـه اصـول اساسـی حقـوق بشردوستانه از دیدگاه ایشان شامل چه مواردی و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در این زمینـه طی هشت سال جنگ چگونه بوده اسـت ؟ بـا توجـه بـه اینکـه موضـوع حقـوق بشردوسـتانه از موضوعات بین المللی و جزو مباحث روز است ، با تبیین دیدگاه امام خمینی (ره ) راجـع بـه ایـن موضوع ، نشان داده خواهد شد که با وجود نقض قواعـد و مقـررات بشردوسـتانه از سـوی رژیـم بعثی عراق طی جنگ ٨ ساله ، جمهوری اسلامی به موازین بین المللی پایبند بـوده و بـه حقـوق بین المللی بشردوستانه توجه جدی داشته است .
امام خمینی (ره ) که فرماندهی هشت سال دفاع مقدس در برابر رژیم بعثی عراق را بر عهده داشته اند، به تأسی از آموزه های اسلامی و انسانی، بسـیاری از قواعـد و مقـررات زمـان جنـگ را مبنای رفتار رزمندگان اسـلام قـرار دادنـد و بـا تبیـین اصـول و مقرراتـی، از قبیـل آزادنبـودن رزمندگان در انتخاب هدف ها و روش هـا، نهـی از حملـه بـه منـاطق غیرنظـامی (تفکیـک بـین رزمندگان و غیررزمندگان و تمایز میان اهداف نظامی و غیرنظامی)، حفاظـت از محـیط زیسـت ، حسن برخورد و رفتار انسانی با اسرا و مداوای مجروحان دشمن -چیزی کـه امـروزه بـه قواعـد بشردوستانه تعبیر میشود- درصـدد برآمدنـد تـا از هـر نـوع عمـل غیرانسـانی و انتقـام گیـری جلوگیری شود."