Abstract:
استفاده از سلاحهای شیمیایی بهعنوان یکی از مؤثرترین ابزارهای بازدارندگی، مقابله و نیز اهرم فشار در دست رژیم بعث عراق علیه ایران در طول جنگ هشتساله این دو کشور بوده است. در این مقاله برای پاسخ به این سؤال که «میزان کاربرد سلاحهای شیمیایی در جنگ تحمیلی علیه ایران، چگونه بوده است؟» با مطالعه اسناد و کتب برجای مانده از دوران دفاع مقدس و با جمعآوریدادههاازروشکتابخانهای کوشیده شده است تا توان تسلیحات شیمیایی کشور عراق در دوران دفاع مقدس، میزان تلفات شیمیایی ناشی از حملات شیمیایی حزب بعث علیه مردم ایران، نقش حقوق و مجامع بینالمللی در کاهش و یا مقابله با این ترفند دشمن و نهایتاً آمار تلفات مردم ایران در عملیاتهای مختلف جنگ و بمبارانهای شیمیایی شهرها و روستاها مورد بررسی قرار گیرد.
حکومت عراق علیرغم حمایتهای بینالمللی و توان تسلیحاتی برتر، بدلیل مقاومت مردم و رزمندگان ایرانی در رسیدن به اهداف اصلی خود ناکام ماند. از اینرو با کمک گرفتن از کشورهای غربی، استخدام دانشمندان متخصص و صرف هزینههای گزاف برای ساخت کارخانههای ساخت مواد شیمیایی، به یکی از پلیدترین ترفندهای بازدارندگی در مقابله با توان نظامی حملات ایرانیها دست زد. دولت بعث عراق از مهر ماه ۱۳۵۹ تا شهریور ماه ۱۳۶۷ بیش از ۵۸۲ بار حملهی شیمیایی آزمایشی، محدود، گستردهی حجیم و فوق گسترده بر علیه رزمندگان و غیرنظامیان ایرانی انجام داد که نتیجهی این حملات شهادت بیش از ۱۰ هزار نفر، مصدومیت شدید و نیازمند مداومت درمان حدود ۱۰۰ هزار نفر و مصدومیت خفیف قریب به ۲۵۰ هزار نفر بوده است.
The use of chemical weapons as one of the most effective means of deterrence, countermeasure and leverage of pressure by the Iraqi Ba'ath regime against Iran during the eight-year war between the two countries has been as Iraqi Ba'ath regime wish. In this article, to answer the question, "How was the use of chemical weapons in the imposed war against Iran?" By studying the documents and books left over from the sacred defense period and by collecting data from libraries, we have tried to quantify Iraq's chemical weapons capability during the sacred defense, the chemical casualties of the Ba'ath Party's chemical attacks on the Iranian people and to exam the role of international comities and orders in reducing or countering this trick of enemy and ultimately the casualties of the Iranian people in various war operations and chemical bombing of cities and villages by Iraqi regime. As the Iraqi government, despite international support and superior weapons capability, failed to meet its objectives because of the resistance of the Iranian people and warriors, it undertook one of the most vicious deterrence tricks in the face of the Iranian military attacks might with the help of Western countries by recruiting of specialist scientists and involving the enormous costs to building chemical plants. The Iraqi Ba'ath government has carried out more than 582 times of experimental, limited, massive and extremely extensive chemical attacks on Iranian warriors and civilians since Mehr of 1359 (September 1980) to Shahrivar of 1367 (September 1988), which resulted in the deaths of more than 10,000, severe injuries and in need of sustained treatment about 100,000 and the mild injury about 250,000 people.
Machine summary:
در اين مقاله براي پاسخ به اين سؤال که «ميزان کاربرد سلاح هاي شيميايي در جنگ تحميلي عليه ايران ، چگونه بوده است ؟» با مطالعه اسناد و کتب برجاي مانده از دوران دفاع مقدس و با جمع آوري داده ها از روش کتابخانه اي کوشيده شده است تا توان تسليحات شيميايي کشور عراق در دوران دفاع مقدس ، ميزان تلفات شيميايي ناشي از حملات شيميايي حزب بعث عليه مردم ايران ، نقش حقوق و مجامع بين المللي در کاهش و يا مقابله با اين ترفند دشمن و نهايتًا آمار تلفات مردم ايران در عمليات هاي مختلف جنگ و بمباران هاي شيميايي شهرها و روستاها مورد بررسي قرار گيرد.
اقدامات در سطح بين المللي به دنبال تشديد حملات شيميايي عراق عليه مناطق نظامي و غير نظامي، ايران براي نخستين بار در ٦ آبان ماه سال ١٣٦٢ (٢٨ اکتبر ١٩٨٣) طي نامه اي رسمي خطاب به دبير کل سازمان ملل اعلام کرد که عراق در جنگ عليه نيروهاي ايران از سلاح هاي شيميايي استفاده کرده است ، لذا تقاضاي اعزام گروه کارشناسي جهت بررسي موضوع را داشت .
با وجود اين ، زماني که دولت عراق متوجه شد براي درخواست هاي ايران در مجامع بين - المللي گوش شنوايي وجود ندارد، محدوديت بکارگيري جنگ افزارهاي شيميايي را کنار گذاشت و با آغاز نخستين زمزمه هاي شروع عمليات بزرگ ديگري از سوي نيروهاي ايران ، در اوايل اسفند ماه سال ١٣٦٢، تهديد کرد: «در صورت نياز، از سلاح هاي جديدي استفاده خواهد کرد که براي ايرانيان ناشناخته است .