Abstract:
احادیث پیامبر اسلام (ص) یکی از منابع گرانبها و ارزشمند در بیان مبانی دین و تفسیر حقیقی آن است. در این میان، احادیثی که در بیان فضیلت و جایگاه اهلبیت (ع) صادرشده، از ارزش و جایگاه ویژهای برخوردار بوده و لازم است با تامل بیشتری موردمطالعه و تحقیق و بررسی قرار گیرند. بخش عمدهای از این احادیث در کتاب «کفایةالاثر فی النصوص علی الائمة الاثنی عشر (ع)» تالیف خزاز رازی جمعآوریشده که به دلایلی در طول تاریخ مغفول واقعشده و حتی برخی، احادیث آن را تضعیف کردهاند. در این مقاله تلاش شده بهمنظور اعتبارسنجی متنی و محتوایی احادیث این کتاب، با استفاده از روش «تحلیل مضمون» به استخراج مضامین و مقولههای کلیدی احادیث این کتاب پرداخته و ضمن استخراج شبکه مضامین آنها، مویدات معتبری از منابع حدیثی شیعه و اهل سنت ارائه نماییم. نتایج تحقیق بیانگر استخراج 575 مضمون پایه از 125 حدیث نقلشده در این کتاب است که مجموعه آنها را میتوان در پنج دسته مضامین سازمان دهنده و دو مضمون فراگیر «تبیین جایگاه کلی اهلبیت (ع)» و «معرفی ائمه شاخص» دستهبندی نمود. در بخش اول، نام و تعداد و ویژگیهای کلی اهلبیت (ع) معرفیشده و در بخش دوم بهصورت ویژه برخی از خصوصیات و ویژگیهای ائمه شاخص مانند: امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام مهدی (ع) و بهصورت خاص حضرت زهرا (س) معرفیشده است که به دلیل محدودیت حجم مقاله، تنها بخشی از آنها گزارش میشود.
The Prophet’s (pbuh) Hadiths are one of the valuable sources in explaining the basics of Islam and its true interpretation. In the meantime, the hadiths that were issued in expressing the virtues and position of the Ahl al-Bayt (as) have a special value and position, and it is necessary to study and examine them more carefully. A major part of these hadiths is collected in the book "Kifayatul Athar of the Texts of the Twelve imams" written by Khazaz Razi, which unfortunately has been neglected throughout the history of Islam, and some even consider its hadiths to be weak. In this article, in order to validate the text and content of the hadiths of this book, using the thematic analysis method, we have tried to extract the themes and categories of the hadiths of this book and explain the network of their themes. The results of the research indicate the extraction of 575 basic themes from the 125 hadiths quoted in this book, which can be classified into five categories of organizing themes and two overarching themes: "explaining the general position of the Ahl al-Bayt (as)" and "introducing prominent imams". In the first part, the name, number and general characteristics of Ahl al-Bayt (as) are introduced; in the second part, some characteristics of prominent Imams such as: Imam Ali, Imam Hassan, Imam Hussain, Imam Mahdi and Lady Fatimah Zahra (Peace be upon them) has been introduced, that the report of these cases is stated in the article.
Machine summary:
حديث اول زيد بن ارقم از پيامبر: زيد بن ارقم نقل کرده که شنيدم رسول خدا(ص ) به علي(ع ) ميفرمود: امام و خليفه پس از من ، تو هستي و دو پسرت ، دو نوه من هستند و آن دو، سرور جوانان اهل بهشت هستند وُ نه تن از نسل [امام ] حسين (ع )، امامان معصومند و قائم ما اهل بيت ، فقط از ايشان است : « (به تصویر صفحه مراجعه شود) »(خزاز رازي، ١٤٠١ق ، ٧١).
روايت چهارم ابوهريره از پيامبر(ص ): (به تصویر صفحه مراجعه شود) : از رسول خدا(ص ) درباره قول خداي عزّوجل : و او [ابراهيم ]، کلمه توحيد را، کلمه پاينده اي در نسل هاي بعد از خود قرارداد» پرسيدم ؛ فرمود: [خداوند] امامت را در پشت [امام ] حسين (ع ) قرارداد کهُ نه تن از امامان ، از نسل او خارج شوند و مهدي اين اُمّت ، ازجمله ايشان است »(خزاز رازي، ١٤٠١ق ، ٥١).
خصوصيات ويژه حضرت مهدي(ع ) تعداد ١٨ مضمون درمجموعه روايات کفايۀ الاثر درباره ويژگيهاي امام زمان (ع ) است که البته در ديگر روايات و منابع حديثي هم به آنها اشاره شده است مانند: الف : ايشان شبيه ترين مردم در شمائل ، گفتار و کردار به پيامبر(ص ) هستند: روايت اول ابن عباس از پيامبر(ص ): (به تصویر صفحه مراجعه شود) ...